اثر تنش خشكي انتهاي فصل بر انتقال مجدد فروكتان و ساكارزدر جو رقم نيمروز

Study of storage and remobilization capacity of stem reserved carbohydrates in barley (Hordeum vulgare L.) cultivars under terminal drought

رشد دانه در جو در شرايط تنش انتهاي فصل به كربوهيدارت هاي ذخيره اي در ساقه وابسته است. به منظور بررسي اثر تنش خشكي بر ذخيره و انتقال مجدد كربوهيدارت هاي ذخيره اي آزمايشي به صورت يك‌بار خرد‌ شده در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار انجام شد. فاكتور اصلي شامل دو سطح رطوبتي شاهد و تنش پس از گرده‌افشاني بود. فاكتور فرعي شامل نه رقم جو بود. پس از گرده افشاني نمونه برداري به صورت پنج روز يكبار صورت گرفت. ابتدا قندهاي محلول در ميانگره هاي مختلف اندازه گيري شد سپس از بين ارقام رقم نيمروز و از بين ميانگره ها پدانكل و پنالتيميت براي اندازه گيري ميزان قندهاي محلول فروكتان، ساكاروز، فروكتوز و گلوكز انتخاب شدند. در هر دو ميانگره غلظت فروكتان پس از گرده‌افشاني روندي افزايشي نشان داد. پس از رسيدن به بيشينه غلظت، شيب كاهش غلظت فروكتان و ساكاروز در شرايط تنش شديدتر از شرايط شاهد بود. با كاهش غلظت فروكتان، غلظت گلوكز و فروكتوز نيز كم مي‌شود. كه البته اين كاهش فقط در شرايط تنش مشاهده شد. در شرايط تنش غلظت ساكارز نسبت به فروكتان هم زودتر و هم در مقدار بيشتري به حداكثر رسيد. تأخير در افزايش فروكتان پس از ساكارز به خاطر فعاليت كم آنزيم‌هاي سنتز كننده فروكتان است.

In order to investigate the effect of drought conditions on reserve and remobilization of water soluble carbohydrate (WSC) of barley stem this investigation was conducted as split plot design with three replicates. The main plot consisted of two irrigation treatments including well-water and drought treatment after anthesis. Split-plot consisted of nine barley cultivars. Sampling was done at 5-days intervals after anthesis until maturity. At first the WSC was measured, then Nimruz was selected between cultivars and peduncle and penultimate were selected between internodes to analyze the amount of fructan, sucrose, fructose and glucose. Both internodes showed increase trend after anthesis. After reaching maximum concentration, decrease trend of fructan and sucrose was sharper under drought conditions. With decrease of sucrose and fructan concentrations, glucose and fructose concentration decreased too. This decrease was observed only in drought conditions. Sucrose reached maximum amount sooner than fructan and reached in more amount than fructan. The delay in fructan increase was because of low activity of fructan synthesis enzymes.