بررسي نقش شاخص­هاي غير تخريبي در مطالعات فيزيولوژيك با استفاده از آناليز مشاهدات تكراردار

Studding the role of non-destructive indices in physiological studies using repeated measurement analysis

در مطالعات فيزيولوژيك آگاهي از تأثير فاكتورهاي مؤثر بر رشد در طول دوره رشد حائز اهميت است. بوسيله شاخص­هاي غيرتخريبي نظير شاخص اسپد مي­توان تأثير عواملي نظير تنش را در طول دوره رشد بررسي نمود. آناليز مشاهدات تكراردار نوعي آناليز است كه اطلاعات مفيدي از تأثير عوامل مؤثر بر رشد را با در نظر گرفتن تغييرات آن در طول دوره رشد فراهم مي­نمايد. شاخص اسپد معياري از ميزان كلروفيل برگ است و كاهش آن يك عامل غير روزنه‌اي مؤثر بر فتوسنتز در شرايط تنش است. به‌منظور بررسي تأثير تنش خشكي بر شاخص اسپد آزمايشي به‌صورت فاكتوريل در قالب بلوك­هاي كامل تصادفي با چهار تكرار در گلخانه تحققاتي دانشكده كشاورزي بيرجند ­به اجرا در آمد. با توجه به عدم يكنواختي نور در گلخانه بلوك­بندي بر اساس ميزان نور انجام شد. فاكتورهاي آزمايشي شامل ژنوتيپ­هاي ارزن (باستان،KFM5 و KFM20) و تنش خشكي در سه سطح شاهد، تنش متوسط و تنش شديد بترتيب با تأمين 100، 75 و 50 درصد آب مورد نيازگياه بود. نتايج نشان داد كه تأثير تنش بر شاخص اسپد در ارقام ارزن وابسته به زمان اندازه­گيري است. در تيمار شاهد شاخص اسپد تا 45 روز بعد از تنش روند صعودي و سپس نزولي نشان داد، ولي در تيمارهاي تنش روند تا 30 روز بعد از تنس صعودي بود و مواجهه با تنش باعث تسريع در روند پيري برگ شد. در بين ژنوتيپ­ها باستان در تيمار شاهد بيشترين مقدار شاخص اسپد را دارا بود و كاهش آن تحت تأثير تنش در طول دوره رشد بيشتر از دو ژنوتيپ ديگر بود.

In physiological studies, Knowledge of the factors influencing the growth during the growing season is important. Through non-destructive index such as spad index can check out the impact of stress during the growing season. Analysis of repeated measurement is a type of analysis that can provide useful information about the impact of stress on growth during the growing season. Spad index is an indicator of the amount of chlorophyll and non-stomatal factor that reduced in the face of stress. This study was carried out in Research greenhouses of Birjand University in 2014. A factorial arrangement of treatments based on randomized complete block design (Due to the lack of uniformity of light) with four replications was used .The studied factors were drought stress with three levels including 100, 75 and 50 percent of plant water requirement (non-stress, moderate and severe stress respectively) and millet cultivar with three levels (including Bastan, promising lines KFM5 and KFM20). Gen expersion was measured in 30 day after stress and yield in maturity. The results showed that the effect of stress on spad index is depended to time. At control treatment, it increased until 45 days after stress and then decreased. But at stress treatment, it increased until 30 days after stress and then decreased. Exposure to stress accelerates the aging process leaf. Bastan genotype had the highest index in the control treatment and more decreased under stress than the two other lines.