پيشرفت كاربرد تكنولوژي سلول هاي بنيادي القا شده پرتوان

ويژگي منحصر به فرد سلول هاي بنيادي جنيني شامل توانايي خودنوسازي و قابليت تمايز به انواع دودمانهاي سلولي، آن ها را به هدفي ايده ال براي كاربردها باليني تبديل كرده است اما از طرف ديگر اين كاربرد با پس زدن بافت ، ناسازگاري هاي سيستم ايمني و محدوديت اخلاقي روبروست. بهترين استراتژي براي بر طرف كردن اين محدوديت القا باز برنامه ريزي سلول هاي سوماتيك به كمك فاكتورهاي رونويسي مشخصي مي باشد. اين سلولها بنيادي حاصله سلول هاي القا شده پرتوان يا iPS نام ناميده مي شوند. ايجاد iPSC براي اولين بار به واسطه انتقال ژن چهار فاكتور رونويسي به نام هاي Oct4، Sox2، c-Myc و Klf4 صورت پذيرفت.از يك دهه پيش با ظهور تكنولوژي سلول هاي بنيادي پرتوان القايي (iPSC) ، پيشرفت هاي عظيمي در زيست شناسي سلول هاي بنيادي و پزشكي احيا كننده (regenerative medicine) بوجود آمده است.iPSCs انساني به طور گسترده اي براي مدل سازي بيماري، كشف دارو و تكامل سلول درماني استفاده مي شوند. مكانيسم هاي جديد پاتولوژيكي روشن شده اند و داروهاي جديد نشات گرفته از iPSC ساخته شده و اولين كارآزمايي باليني با استفاده از محصولات iPSC مشتق انساني آغاز شده است. به طور ويژه، تركيبي از فن آوري iPSC انساني با پيشرفت در ويرايش ژن و ارگانويدهاي سه بعدي باعث شده سيستم مبتني بر iPSC-حتي قوي تر در هر زمينه اي از كاربردش از جمله Precision medicine باشد. در اين مقاله مروري، پيشرفت هاي كاربردي تكنولوژي iPSC در پزشكي به ويژه كشف دارو و پزشكي احيا كننده و همچنين چالش هاو فرصت هاي پيشرو بحث مي شود.