بيوليچينگ كانه كم¬عيار سولفيدي- اكسيدي معدن مس ميدوك با استفاده از باكتريهاي مزوفيل بومي

بيوهيدرومتالورژي يك فناوري نوين و تلفيقي از بيوتكنولوژي و هيدرومتالورژي است. اين فنّاوري دانش آميخته از ژئوميكروبيولوژي، اكولوژي ميكروبي، بيوژئوشيمي و هيدرومتالورژي است. كاربرد اصلي اين دانش در استحصال، استخراج و بازيافت انواع فلزات از مواد معدني و پسماند¬هاي صنعتي است كه به‌عنوان بيوليچينگ (فروشويي ميكروبي) از آن نام مي¬برند. در معدن مس ميدوك واقع در شهرستان شهربابك استان كرمان سالانه حدود 5000 تن مس كاتد به روش ليچينگ توده¬اي و حدود 120000 تن كنسانتره مس به روش فلوتاسيون توليد مي¬شود. مس موجود در كانه كم‌عيار اكسيدي- سولفيدي اين معدن با هيچ‌يك از دو روش مذكور قابل استحصال نيست و استفاده از فناوري¬هاي جديد نظير بيوليچينگ اجتناب ناپذير است. با هدف امكان‌سنجي استفاده از فرآيند بيوليچينگ در مقياس صنعتي براي استحصال مس، در اين تحقيق رفتار چهار نوع ماده معدني با تركيب كاني شناسي متفاوت در بيوليچينگ با سه گونه باكتري‌هاي مزوفيل و تركيب آن‌ها بررسي شد. نمونه¬هاي مورد بررسي شامل نمونه سولفوره انباره¬اي در حال استخراج از پيت و نمونه¬هاي دامپ 6، دامپ 8، دامپ 11(كم عيار جديد) بودند كه از انبار¬ها برداشت شدند. پس از شناسايي نمونه¬ها آزمايش¬هاي بيوليچينگ در فلاسك لرزان انجام شد. آزمايش¬هاي بيوليچينگ با استفاده از باكتري مزوفيل شامل گونه¬هاي اسيدي تيوباسيليوس فرواكسيدانس، اسيدي تيوباسيليوس تيواكسيدانس و لپتوسپيريليوم فرواكسيدانس و همچنين مخلوط گونه¬هاي مزوفيل بر روي چهار نوع نمونه انجام شد. هر چهار نوع ماده معدني مورد مطالعه حاوي حدود 9 تا 10 درصد كاني پيريت بودند كه منبع تغذيه مناسبي براي باكتري¬ها بود اما تفاوت سهم ساير كاني‌ها در اين مواد، موجب رفتار متفاوت باكتري‌ها در فرآيند و در نتيجه راندمان متفاوت فرآيند شد. بر اساس نتايج، تمامي گونه¬ها قابليت انحلال مس از مواد معدني كم‌عيار را دارا بودند. در حالت استفاده از گونه مخلوط باكتري¬هاي مزوفيل، بازيابي بالاتر مس در مقايسه با هر يك از اين گونه¬ها به دست آمد. همچنين بيشترين بازيابي مس تحت شرايط مورد مطالعه مربوط به نمونه سولفوره انباري و برابر 95 درصد بود.