تحليل فرايند واجي بزرگسالان شهر بيرجند بر پايه نظريه واجشناسي توليدي

در حال حاضر توسعه آموزش عمومي و رسانه‏هاي گروهي و فراگير شدن زبان رسمي موجبات ضعف شديد لهجه‏هاي محلي را فراهم آورده و بسياري از اين‏ «گويش‏ها» در آستانه نابودي كامل قرار گرفته‏اند، كه اين‏ امر ضرورت ثبت و تنظيم علمي لهجه‏هاي محلي را بيش از پيش به وجود آورده است و توجه بيشتر به مطالعات زبان‏شناسي را لازم كرده است. با توجه به اهميت بررسي گويش هاي محلي با توجه به اينكه از يك سو اين‏گويش‏ها گنجينه‏هايي از لغات و واژه‏هاي مختلف‏اند و با توصيف علمي آن مي توان مشكلات دستوري و آوايي زبان فارسي را حل نمود و از سوي ديگر يكي از منابع اصلي و مهم در مطالعات تاريخي‏ محسوب مي‏شوند، بديهي است عدم توجه كافي به آن، به معناي از دست دادن بخش مهمي از منابع اصلي‏ تحقيق ادبيات، تاريخ و جامعه‏شناسي است. لذا اين پژوهش با انتخاب يك نمونه 60 نفري با استفاده از آزمون هاي زبان شناسي بر اساس نظريه واج شناسي توليدي به بررسي فرآيند هاي واجي گويش بيرجندي و تغييرات اين فرآيندها در گروه هاي مختلف سني و تحولات اين فرآيندها پرداخته شده كه بر اساس تحليل انجام گرفته در خصوص تعيين ارتباط بين سن و ميزان بكار گيري لهجه بيرجندي مي توان گفت ضريب همبستگي محاسبه شده در سطح بالايي معني دار و مثبت است. يعني با افزايش سن ميزان بكارگيري لهجه بيرجندي افزايش مي يابد همچنين بر اساس شاخص هاي آمار توصيفي بيشترين و كمترين بكارگيري فرآيند ها در هر يك از گروهها مشخص گرديد. در پايان با توجه به نتايج اخذ شده از مطالعه اين گروه ها پيشنهاداتي براي حفظ و نگهداري اين لهجه بومي ارائه نموده است.