بررسي ضريب زهكشي و ارزيابي عملكرد زهكش هاي زيرزميني در كنترل شوري بر اساس شاخص SEI در اراضي كشاورزي حميديه

اين تحقيق در مزارع شبكه آبياري و زهكشي حميديه در استان خوزستان كه بالغ بر 13400 هكتار از اراضي كشاورزي شهرستان حميديه را شامل مي شود انجام گرفت. هدف از انجام پژوهش بررسي ضريب زهكشي و ارزيابي زهكشهاي زيرزميني اجرا شده در كنترل شوري ميباشد. بدين منظور سه مزرعه با فواصل كارگذاري زهكشهاي زيرزميني 50، 70 و 80 متر در منطقه مورد تحقيق انتخاب شد. در اين تحقيق، با توجه به فواصل كارگذاري مختلف لوله هاي زهكشي زيرزميني، سه لترال مجاور هم در منطقه مورد مطالعه انتخاب گرديد. چاهك‌هاي مشاهده‌اي بر روي سه لوله زهكش و در فواصل 3/0،8/0،5/1،5/2 و 15متري از لترال و در حد وسط بين دو خط زهكش در چهار رديف(1/4L، 2/4L ، 3/4L و 25 متري از خروجي زهكش) نصب شد، به¬طوريكه در هر رديف بين دو خط زهكش، 13 چاهك نصب و به¬طور كلي 52 عدد چاهك حفر جهت ارزيابي هر لترال انجام شد. پس از حفر ، احداث و تجهيز چاهكهاي مشاهده اي، در سه نوبت آبياري ، اقدام به اندازه گيري دبي ورودي به مزرعه گرديد. جهت بررسي و محاسبه ضريب زهكشي مزرعه، اندازه¬گيري دبي خروجي از زهكش¬ها و ميزان شوري آنها، بصورت روزانه با استفاده از روش حجمي در محل خروجي لترال به زهكش (كلكتور) روباز صورت پذيرفت. از نتايج اندازه گيري ها، ضريب زهكشي اندازه گيري شده در مزارع مورد تحقيق (مزرعه يك 08/2 ، مزرعه دو 27/2 و مزرعه سه 74/2 ميليمتر بر روز ) بدست آمد. در مزارع دبي خروجي از لترالها از 08/1 ليتر بر ثانيه تا 03/0 ليتر بر ثانيه در طي 8 روز پس از آبياري متغير حاصل شد و شوري آب زهكشهاي زيرزميني از 5/20 تا 1/11 دسي زيمنس بر متر متغير گرديد. شاخص SEI در هر سه مزرعه منفي و داراي مقدار متوسط 20/1- در مزرعه اول ، 50/2- در مزرعه دوم و 70/2- در مزرعه سوم ميباشد. اين امر نشان دهنده عملكرد مناسب سيستم زهكش‌هاي زيرزميني در خروج نمك از ناحيه ريشه مي‌باشد.