بررسي الزامات تحقق تمدن نوين اسلامي با نگرشي سيستمي به آيات قرآن

تمدن اسلامي از جمله بزرگترين و مؤثرترين تمدن ها است كه با الهام از آيات نوراني قرآن در فاصله كوتاهي گستره وسيعي از كشورها را درنورديد و خدمات بزرگي در جنبه هاي علمي، اخلاقي و فرهنگي به بشريت ارائه داد. اما مثل بسياري از تمدن هاي ديگر دچار افول و دگرگوني شد. علل و اسباب اين واقعيت خود مجالي ديگر مي طلبد. آن چه مهم است بازبيني، بازانديشي و بازسازي تمدن اسلامي است كه با بررسي الزامات آن حاصل مي شود. اين پژوهش با نگرش سيستمي به آيات قرآن و روش توصيفي-كتابخانه اي به اين نتايج دست يافت كه تحقق تمدن نوين اسلامي به معناي صحيح آن مستلزم دست يابي به موارد زير است: پيرايش از خرافات فكري و آرايش به جهان بيني توحيدي، رشد و تعالي اخلاق فردي و اجتماعي، انسجام اجتماعي در پرتو وحدت، امنيت و عدالت، توسعه كمي و كيفي علمي، استقلال، رشد و تقويت بنيه صنعتي و اقتصادي، تقويت بعد سياسي و نظامي، حاكميت قانون و نظم و تغيير سبك زندگي. پژوهش حاضر به اين حقيقت اعتراف دارد كه قرآن كريم به عنوان بخش نرم افزاري و موتور محركه ي تمدن اسلامي ظرفيت تحقق مجدد اين تمدن را در تمام ابعاد نگرشي، راهبردي و راهكاري دارد و از جامعيت لازم براي آن برخوردار است. به شرط آن كه مسلمانان از اين ظرفيت به شايستگي بهره ببرند و به سخن قرآن گوش فرادهند كه «أَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ»‌ (آل عمران/139)