چكيده فارسي :
ديده جهاني شدن و افزايش مسافرت ها و توسعه گردشگري و همچنين افزايش مصرف غذا در خارج از منزل، بيماري هاي منتقله از غذا را به عنوان يك مشكل بهداشتي جهاني مطرح كرده است. بيماري هاي ناشي از غذا يكي از مشكلات گسترده و رو به رشد در جوامع بشري توسعه يافته و در حال توسعه مي باشد. بيماري هاي منتقله از غذا، بيماري هايي هستند كه از خوردن و آشاميدن غذا يا نوشيدني آلوده ناشي مي شوند. سازمان بهداشت جهاني طغيان هاي غذايي را اينگونه تعريف مي كند؛ اگر دو نفر يا بيشتر از يك منبع غذايي يا آشاميدني مشترك استفاده كرده و علايم بيماري مشتركي داشته باشند، يك طغيان غذايي رخ داده است . طغيان در واقع يك افزايش غيرمنتظره و غيرقابل توجيه تعداد بيماران است كه در داخل يك جمعيت مشخص و در زمان و مكان معين رخ مي‌دهد. در اپيدميولوژي بيماري‌هاي منتقله از غذا تمام متغيرهاي مؤثر بر بيماري مطالعه مي‌شود. بيماري در تمام گروه‌هاي نژادي، سني و جنسي رخ مي‌دهد از لحاظ فصلي در تمام فصول سال بخصوص فصول گرم اتفاق مي‌افتد. راه انتقال در تمام موارد گوارشي بوده و به دنبال مصرف آب و مواد غذايي آلوده منتقل مي گردد. افزايش مسافرت‌ها و افزايش مصرف غذا در بيرون از منزل و استفاده از غذاهاي آماده طبخ شيوع اين بيماري‌ها را افزايش داده و به يك مشكل بهداشتي بين‌المللي تبديل كرده است. علل شايع بيماري هاي منتقله از غذا شامل باكتري ها، سموم باكتريايي، ويروس ها و انگل ها هستند. از ميان اين عوامل، شايع ترين عامل باكتري ها هستند. دو تيپ باكتري مولد بيماري در مواد غذايي وجود دارد. تيپ اول تحت عنوان باكتري هاي عامل مسموميت مواد غذايي است كه از طريق مصرف مواد غذايي حاوي سم باكتري منتج از رشد باكتري در غذا حاصل مي شود كه نمونه هاي مهم آن مسموميت غذايي حاصل از كلستريديوم بوتولينوم و استافيلوكوكوس اورئوس مي باشد. تيپ دوم باكتري تحت عنوان باكتري هاي عامل عفونت مواد غذايي است كه از طريق مصرف غذاي حاوي باكتري هاي زنده باعث بيماري مي گردد و باكتري با تكثير خود و يا توليد متابوليت هاي خاص خود عوارضي را در بدن ميزبان ايجاد مي كند، مثل اغلب باكتري هاي گرم منفي عامل عفونت مواد غذايي. دراين ميان يك دسته مهم و بزرگ باكتري ها كه از نظر ايجاد عفونت هاي متنوع دستگاه گوارش در پزشكي حائز اهميت مي باشند باكتري هاي خانواده انتروباكترياسه هستند.
با توجه به اهميت طغيان هاي غذايي، نقش آزمايشگاه در شناسايي و تشخيص عوامل ميكروبي از اهميت خاصي برخوردار است. آزمايشگاه ميكروب شناسي مواد غذايي دانشكده بهداشت دانشگاه علوم پزشكي تهران، به عنوان آزمايشگاه همكار معاونت بهداشتي وزارت بهداشت، آمادگي پذيرش نمونه هاي ناشي از طغيان هاي كشوري را دارد.نتايج بدست آمده طي چند سال گذشته نشانگر اهميت شناخت نوع باكتري ايجادكننده بيماري هاي منتقله از غذا، الگوي مقاومت دارويي آن در كاهش شيوع طغيان‌ها و هزينه‌هاي مصرفي درمان و بكارگيري اقدامات لازم جهت كنترل و پيشگيري حائز اهميت است.
