بررسي اجزاي تشكيل دهنده اسانس آويشن (.Thymus vulgaris L) منطقه مشكين-شهر و خاصيت ضدقارچي آن در مقايسه با كلوتريمازول بر روي كانديداآلبيكنس

آويشن باغي با نام علمي Thymus vulgaris L. گياهي دارويي و معطر از خانواده نعناعيان است كه در مناطق مختلف ايران كشت مي شود. آويشن يكي از مهم ترين گياهان دارويي مورد استفاده در صنايع داروسازي، غذايي، آرايشي و بهداشتي بيشتر كشورهاي توسعه يافته است. آويشن يك ضدعفوني كننده قوي با خاصيت آنتي اكسيداني مناسب است. سرشاخه هاي گل دار اين گياه علفي و چند ساله كاربرد وسيعي در تهيه دارو و درمان انسان در طب سنتي دارد. در اين تحقيق گياه آويشن باغي از منطقه مشگين شهر واقع در استان اردبيل جمع آوري گرديد. اسانس-گيري توسط دستگاه كلونجر انجام و جهت تجزيه نمونه هاي اسانس و اندازه گيري دقيق تركيبات از دستگاه هايGC و GC/MS استفاده شد. طبق نتايج به¬دست آمده اين گياه داراي درصد بالايي از مواد فنلي مخصوصاً تيمول است. -مهم¬ترين ماده مؤثره آن، تيمول و كارواكرول مي¬باشد. بيشترين ميزان تيمول (54/7%) و بيشترين ميزان كارواكرول (13/9%) به¬دست آمد. با توجه به اهميت و خاصيت ضدميكروبي تركيبات تيمول و كارواكرول در گونه آويشن باغي و با توجه به اين كه بهترين منطقه رويشگاه اين گياه با توليد بيشتر تركيب هاي مذكور در منطقه مشگين شهر استان اردبيل مي باشد، بنابراين استفاده از جمعيت آويشن اين منطقه جهت كشت و كار و نيز ايجاد شرايط اكولوژيكي شبيه اين منطقه براي توليد بيشتر اين تركيبات توصيه مي شود. از طرفي، افزايش استفاده از داروهاي ضد قارچ عليه عفونت-هاي قارچي و عوارض جانبي جدي بعضي از اين داروها و نيز بروز مقاومت نسبت به آن ها، توجه محققين را به يافتن درمان هاي كمكي و جايگزين از جمله استفاده از گياهان دارويي معطوف كرده است. در اين مقاله نيز اثر ضد قارچي اسانس گياه آويشن باغي و داروي كلوتريمازول بر سويه استاندارد كانديدا آلبيكنس بررسي شد. 25 گرم از برگ گياه آويشن باغي آسياب شد و به وسيله دستگاه كلونجر اسانس آن تهيه شد. رقت هاي سريالي از اسانس در ميكروپليت-هاي 96 خانه اي تهيه شد. حداقل غلظت مهار كنندگي و قطر هاله مهاري به ترتيب با دو روش رقت سازي در محيط كشت مايع و ديسك گذاري در آگار ارزيابي شد و حداقل غلظت كشندگي 50،90 و حداقل غلظت مهار كنندگي تعيين شد. حداقل غلظت مهار كنندگي 90 اسانس آويشن باغي 20 ميكروگرم در ميلي ليتر و حداقل غلظت كشندگي 45 ميكروگرم در ميلي ليتر و قطر هاله مهاري نيز 12 ميلي متر تعيين شد. طبق يافته ها اسانس آويشن باغي آثار ضد-قارچي مناسبي عليه سويه استاندارد كانديدا آلبيكنس دارد. در نتيجه اسانس اين گياه با غلظت هاي مختلف، پس از انجام مطالعات تكميل تر مي تواند جايگزين مناسبي براي داروهاي شيميايي در درمان عفونت هاي كانديدايي به ويژه كانديديازيس جلدي مخاطي باشد.