ويژگيهاي فيزيكي-مكانيكي گسله سنگهاي زاگرس مرتفع

پهنه زاگرس مرتفع از گسل هاي با سازوكار غالب معكوس(MZRF) و راستالغز (MRF) تشكيل شده است. بر خلاف موقعيت زمين ساختي اين بخش از زاگرس كه در پهنه برخورد ورق عربي با ايران مركزي قراردارد زمين لرزه هاي اندكي به فعاليت گسل‌هاي معكوس آن نسبت داده شده است. اين مسئله مي تواند به لغزش پايدار و بي لرزه و يا به دوره بازگشت طولاني تر زمينلرزه هاي اين پهنه‌هاي گسلي مرتبط باشد. در اين مقاله نتايج آزمايشات كاني شناسي (x-ray) و مكانيكي بر روي گسله سنگهاي پهنه هاي گسلي زاگرس مرتفع ارائه گرديده است. ويژگيهاي فيزيكي و رئولوژيكي چون مقاومت و نسبت هاي اصطكاكي (Friction Strength and rate parameters) در شرايطي از تنش هاي نرمال 25 تا 100 مگاپاسكال و تنش‌هاي برشي با سرعت‌هاي 10 تا 300 ميكرون بر ثانيه بر روي 15 نمونه سنگي و 8 نمونه پودر انتخابي از نمونه هاي سنگ اهكي، ولكانيكي و شيستي از دو برش ساختاري در دو منطقه بانه در شمال غرب زاگرس و شهركرد در بخش مياني آن و از پهنه گسل هاي معكوس و جوان زاگرس برآورد گرديده است. آزمايشات فيزيكي .و مكانيكي بر روي نمونه ها در آزمايشگاه مركز مطالعات زمين مكانيكي، زمين سيالات و زمين مخاطرات دانشكده علوم زمين و مواد معدني دانشگاه ايالتي پنسيلوانيا انجام شده است. اين داده‌ها نشان داد كه مقاومت پايين اصطكاكي (µ 0.6) غالب گسله سنگها نشان از لغزش پايدار و بي لرزه گسل‌هاي زاگرس مرتفع دارد. در خصوص گسله سنگهاي غني از كاني هاي ورقي (بيش از 20 درصد) اين لغزش هاي پايدار و بي لرزه گسلي به پايين بودن ميزان مقاومت اصطكاكي و مثبت بودن نسبت پارامترهاي اصطكاكي اين كاني ها در سنگ نسبت داده شده است. اما در خصوص گسله سنگ هاي كربناته و با كمتر از 10 درصد كاني هاي رسي، وجود اين ويژگيها در برخي گسله سنگ‌ها كه موجب ناهمساني اصطكاكي اين سنگ‌ها گرديده به اثر از بين رفتن ساختار اوليه دروني سنگ در خلال برخاستگي زمين ساختي (Exhumation) انها تحليل گرديده است. شواهدي چون توسعه درزه‌هاي استيلوليتي، ريزدرزگي و رشد رگه‌هاي كلسيتي و همچنين توسعه فابريك انحلالي در اين سنگ‌هاي كربناته شواهدي بر اين تحليل مي باشند.