كتاب‌آرايي در تمدن شيعي صفويه؛بررسي خمسه نظامي موجود در مدرسه عالي سپه‌سالار (شهيد مطهري) متعلق به 956 ه.ق

خمسه نظامي از مفاخر واقعي عالم ادب ايرانيان محسوب مي‌شود كه مانند ديگر نفايس مطرح جهان شهرتي وصف‌ناپذير دارد و از زمان تدوين، پيوسته كانون توجه عرفا، انديشمندان و هنرمندان در سده‌هاي گوناگون بوده است و تا كنون هنرمندان بسياري براي كتاب‌آرايي آن تلاش داشته‌اند كه از مهم‌ترين آنها مي‌توان به خمسه نظامي 956 ه.ق، متعلق به مدرسه عالي سپه‌سالار اشاره نمود كه مزين به سي نگاره، صفحات مذهّب و خوشنويسي مرشد بن خواجه ميرك شيرازي مي‌باشد. پژوهش پيش رو ضمن معرفي اين نسخه بي‌بديل، آن را از منظر ساختار و نحوه تنظيم و روش نگارگري و تذهيب و تجليد به روش توصيفي-تحليلي مورد مطالعه قرار مي‌دهد. اگرچه هيچ يك از مجلس نگاره‌ها و صفحات مذهّب آن امضا ندارد، اين خمسه از لحاظ زماني بسيار نزديك به خمسه تهماسبي موجود در موزه بريتانيا است و چنانچه آن را متعلق به زماني بدانيم كه پايتخت در تبريز بوده است، خمسه نظامي موجود در مدرسه عالي سپه‌سالار ظاهراً زماني به دست هنرمندان نقاش، مذهّب و خوشنويس سپرده شده است كه پايتخت به قزوين انتقال يافته است و احتمال اينكه برخي از همان هنرمندان اين نسخه تزيين كرده باشند، بسيار زياد است.