اثر تمرين نوروفيدبك بر تحكيم حافظه حركتي در سالمندان

سالمندي و مشكلات شناختي اين دوران يكي از مسائل عمده جوامع كنوني محسوب مي شود .يكي از فرايندهاي شناختي كه در سالمندان دچار ضعف مي شود حافظه است. تحقيقات تجربي به اين نتيجه رسيده اند كه هم خواب روز و هم خواب شب باعث تحكيم حافظه مي شوند. در پژوهش حاضر به بررسي تحكيم حافظه در ساعات بيداري پرداخته شد . از آنجا كه نوسانات موج تتا در ساعات بيداري تحكيم حافظه را بهبود مي بخشد ، به بررسي اين روش( افزايش موج تتا ) بر تحكيم حافظه حركتي در سالمندان پرداخته شد. روش تحقيق : 20 نفر از سالمندان مرد ساكن شهر مشهد با دامنه سني 60-75 سال به صورت نمونه در دسترس ، انتخاب شدند و سپس به 2 گروه 10 نفري به صورت تصادفي جايگزين گرديدند. اين تحقيق از نوع كاربردي و با روش نيمه تجربي كه شامل طرح پيش آزمون - پس آزمون با گروه تجربي و گروه كنترل بود ، به اجرا در آمد. شركت كنندگان حركت ضربه زدن با انگشت را آموزش ديدند و سپس آزمودني هاي گروه تجربي به مدت 1 جلسه در تمرين نوروفيدبك شركت نمودند، گروه كنترل هم به تماشاي تلويزيون پرداختند. پس از اتمام جلسات تمرين از هر يك از گروه ها پس آزمون كه مشابه با مرحله پيش آزمون بود به عمل آمد . همچنين به منظور اندازه گيري تحكيم حافظه ، شركت كنندگان در آزمون يادداري 24 و 48 ساعت بعد از جلسه تمرين شركت كردند. جهت تجزيه و تحليل داده ها از آمار ناپارامتريك استفاده گرديد. يافته ها: يافته هاي پژوهش حاضر نشان داد تمرين نوروفيدبك موجب بهبود معني دار تحكيم حافظه سالمندان موردنظر گرديد. همچنين از مرحله پيش آزمون تا پس از اعمال مداخله با اينكه تفاوت معني داري مشاهده نشده است z=-1.58, p=0.112))، ولي پيشرفت در آزمون مشاهده شد. پس از 24 ساعت و اولين خواب شبانه آزمون يادداري 1 به عمل آمد و كاهشي هر چند غير معني دار نسبت به مرحله پيش آزمون و پس آزمون مشاهده شد( (z=-1.51, p=0.130) ، ولي در روز دوم پس از تمرين ( 48 ساعت ) افزايش معني داري نسبت به پيش آزمون ملاحظه گرديد (z=-2.19, p=0.028) ، اگرچه پس از 24 ساعت بهبودمعني داري مشاهده نشد اما در روز هاي بعد و پس از مداخله( 48 ساعت ) شاهد اثرات مثبت معني داري بوديم. نتيجه گيري كلي : هرچند تمرين نوروفيدبك با پروتكل افزايش موج تتا باعث بهبودي در عملكرد شناختي و حركتي فرد از پيش آزمون تا يادداري 1 نشد اما در يادداري 2 اين اثر معني دار شد و تحقيق حاضر به اين نتيجه رسيد كه مغز انسان طي دوران سالمندي نيز آموزش پذير است، زيرا آزمودني ها قادر بودند فعاليت مغزي خود را طي جلسه تمريني تغيير دهند .تمرين مكمل نوروفيدبك با پروتكل افزايش موج تتا در طول تمرين با سطوح بهبودي در ارتباط است كه نشان دهنده رابطه مثبت بين تحكيم حافظه و نوروفيدبك تتا است.