ارزيابي چرخه زندگي (LCA) برنج در نظام‌هاي توليد رايج، فشرده و حفاظتي

ارزيابي زيست‌محيطي چرخه زندگي گياهان زراعي در سامانه‌هاي توليد يكي از روش‌هاي مورد قبول براي دستيابي به اهداف كشاورزي پايدار است. براي اين منظور سه نظام توليد حفاظتي، فشرده و رايج منطقه در مزرعه‌اي تحقيقاتي واقع در شهرستان نكا طي سال 1391 مورد مطالعه قرار گرفتند. اين آزمايش به‌صورت طرح پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي با چهار تكرار اجرا شد. تمامي ورودي‌ها و خروجي‌ها در نظام‌هاي توليد حفاظتي، فشرده و رايج منطقه برآورد شدند. نتايج نشان داد كه از بين آلاينده‌هاي منتشر شده در هوا تنها توليد دي‌اكسيد كربن ميزان بالايي را به خود اختصاص داد و اكسيد دي‌نيتروژن بعد از آن در رتبه دوم قرار گرفت. انتشار آمونياك و اكسيدهاي نيتروژن در هوا تفاوت قابل‌توجهي نداشتند. از نظر مواد منتشر شده در آب (كادميم، مس، روي، سرب و كروم) نظام توليد رايج و فشرده تقريباً برابر بودند. ولي، انتشار همه اين عناصر در آب براي نظام توليد حفاظتي در مقايسه با دو نظام ديگر بسيار اندك بود. در نظام توليد حفاظتي انتشار تمامي فلزات سنگين در خاك به غير از سرب مقدار منفي را نشان داد. در نظام توليد رايج و فشرده تنها انتشار مس، روي و جيوه در خاك منفي بود. از نظر شاخص‌هاي تقاضاي انرژي، پتانسيل گرمايش جهاني، پتانسيل يوتريفيكاسيون آبي، پتانسيل اسيدي شدن، مسموميت آب‌ها، استفاده از زمين و تخليه منابع آبي، فسفات و پتاسيم نظام توليد حفاظتي برتري قابل ملاحظه‌اي در مقايسه با دو نظام توليد رايج و فشرده نشان داد. تنها تخليه منابع فسيلي در نظام توليد حفاظتي بالاتر از دو نظام توليد ديگر بود. مقادير نرمال شده شاخص‌هاي ارزيابي زيست‌محيطي پس از وزن‌دهي نيز نشان داد كه ميزان آلايندگي زيست‌محيطي مربوط به گروه‌هاي تأثير روند مشابه با مقادير واقعي آنها را دارا بود. بنابراين، شيوه صحيح مديريت مزرعه در نظام توليد حفاظتي به كاهش انتشار آلاينده‌هاي زيست‌محيطي منجر شد.