بررسي كنترل ژنتيكي صفت تحمل شوري با روش تجزيه ميانگين نسلها در گندم نان

موفقيت در توليد ارقام متحمل به شوري بستگي به شناخت ساختار ژنتيكي جمعيت‌هاي تحت بررسي دارد. در اين بررسي نسل‌هاي حاصل از تلاقي كوير × آرتا طي آزمايش تجزيه ميانگين نسل‌ها در دو شرايط بدون ‌تنش و تنش شوري در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مركز تحقيقات كشاورزي كرمان مورد بررسي قرار گرفتند. نتايج توزيع فراواني نسل‌ها نشان داد كه در محيط بدون‌تنش از لحاظ ميزان سديم رقم كوير و از لحاظ ميزان پتاسيم و نسبت پتاسيم به سديم رقم آرتا والدين برتر بودند. در محيط تنش غلظت سديم در رقم كوير كاهش و ميزان پتاسيم و نسبت پتاسيم به سديم افزايش يافت. در حالي‌كه وضعيت غلظت اين عناصر در رقم آرتا برعكس بود. اين نتيجه نشان داد در زمان مواجه با تنش ژن يا ژن‌هايي در گياه متحمل به شوري فعال شده و باعث كاهش غلظت سديم و افزايش ميزان جذب پتاسيم مي‌شوند. نتايج آزمون كفايت مدل افزايشي- غالبيت‌ در هر دو محيط حاكي از رد كفايت اين مدل و تائيد وجود اثرات اپيستازي براي اين صفات (به جز نسبت پتاسيم به سديم در محيط تنش) بود. معنيدار نشدن هيچكدام از اين آزمون‌ها در محيط تنش براي نسبت پتاسيم به سديم حاكي از اين است كه اين صفت در محيط تنش تحت تاثير اثرات افزايشي - غالبيت ژن‌ها مي‌باشد. كفايت مدل سه پارامتري در آزمون كفايت مدل افزايشي- غالبيت مضاعف‌ براي صفت نسبت پتاسيم به سديم در محيط تنش اين نتيجه را تائيد كرد.