تأمّلي در مؤلفه¬هاي هويت اسلامي در نامه¬هاي نهج¬البلاغه

پژوهش پيش¬رو بر شناخت و بررسي مؤلّفه¬هاي هويت¬بخش اسلامي با تكيه بر نامه¬هاي كتاب گران¬سنگ و ارزشمند نهج¬البلاغه تمركز دارد. اين جستار، با روش توصيفي و تحليلي، نگاه ويژه به مقولۀ هويت- خاصّه هويت اسلامي و ديني- داشته و با استناد بر مكاتبات حضرت امير(ع) در نهج¬البلاغه، مؤلّفه¬هاي برجستۀ هويت اسلامي را مورد واكاوي قرار داده است؛ هويتي كه فرد و جامعه را به سوي ريشه¬هاي اصيل اسلامي سوق مي¬دهد و سهم به¬سزايي در تقويت ابعاد وجودي انسان، به¬خصوص خودباوري و در نهايت ايمان به حق و مفهوم توحيد و خدا محوري دارد. در اين پژوهش، شاخص¬هاي معيّني براي مؤلّفه¬هاي هويت¬بخش اسلامي در نظر گرفته شده كه از آن ميان، مي¬توان به شاخص باورشناسانه(اعتقادي) كه به گزاره¬هايي همچون خداباوري و اعتقاد به كتاب آسماني اشاره دارد، شاخص روش¬شناسي (رفتاري) كه ميزان پاي¬بندي به فروع دين، احكام، مناسك و مقولاتي از اين دست را شامل مي¬شود، شاخص سياسي كه سبب احراز هويت سياسي مباني اسلام مي¬گردد و نيز شاخص¬هاي فرهنگي و تاريخي كه به ترتيب تعلّق به نمادهاي اسلامي و فرهنگ و سبك اسلامي دارد و نيز گوياي آگاهي¬بخشي نسبت به سيرۀ پيامبر و بن¬مايه¬هاي فكري اسلام ناب آن حضرت است، اشاره كرد. خودنمايي و تبلور اين شاخص¬ها در مكاتبات حضرت امير(ع) با افراد مختلف و با تفكرات منحصر به فرد هر شخص، نشان از باور استوار و پاي¬بندي عملي ايشان به فرايض دين اسلام از رهگذار مؤلّفه¬ها و برجسته شدن آن¬ها در اين مذهب و وجه تمايز شاخص¬هاي آن با ديگر مذاهب است.