بررسي عوامل تأثيرگذار بر قيمت بنزين در بازار جهاني

امروزه بنزين به عنوان يك كالاي استراتژيك و تأثيرگذار بر بخش حمل‌و‌نقل در جهان مطرح است و نقش اساسي در توسعه و رفاه كشورها ايفا مي‌كند. بازار داخلي بنزين نيز، با توجه به اجراي قانون هدفمندسازي يارانه‌ها و قيمت‌گذاري بنزين داخلي بر اساس قيمت منطقه‌اي، بيش از گذشته نسبت به تغييرات جهاني بنزين حساس شده‌است. در اين مقاله به بازار جهاني بنزين پرداخته و با استفاده از روش سيستمي حداقل مربعات سه مرحله‌اي عوامل تأثيرگذار بر قيمت بنزين در بازار جهاني در دوره (2010-1990) مورد بررسي قرار گرفته است. بر اساس نتايج اين مدل‏، رابطه معناداري ميان عرضه و قيمت بنزين وجود ندارد كه مؤيد ماهيت سرمايه‌‌برِ بخشِ پالايشگاهي است. بررسي تقاضاي بنزين نشان مي‌دهد با افزايش قيمت نفت در سال‌هاي اخير كشش قيمتي آن نيز از حدود ١٥% به ٣٥% افزايش يافته است كه نشان از حساسيت بيشتر بنزين نسبت به قيمت و رشد تقاضاي حامل‌هاي جايگزين است. كشش درآمدي بنزين نيز طي دوره مورد بررسي در اين مقاله افزايش يافته و به حدود ٩/ ٠ رسيده است. بر اساس نتايج اين مقاله آثار طرح هدفمندكردن بر تقاضاي بنزين در مراحل بعدي اجراي آن بيشتر مشخص خواهد شد. در سمت عرضه بنزين به دليل سيستم پالايشي ساده پالايشگاه‌هاي كشور و حساسيت كمتر قيمت بنزين به افزايش احتمالي در قيمت نفت بنزين، پيش‌بيني مي‌شود با وجود افزايش قيمت بنزين در چارچوب طرح هدفمندكردن يارانه‌ها سودآوري واحدهاي پالايشگاهي با افزايش قيمت خوراك آنها كاهش يابد.