بررسي ريشه‌هاي تاريخي برجهاي خرقان

برجهاي خرقان واقع در شهرستان آوج از مهمترين بنا‌هاي تاريخي قزوين هستند كه به لحاظ تاريخي نكات مبهم و رمزآلود بسياري دربارة آنها باقي مانده است. نقوش تزييناتي داخل برج چون قنديل، طاووس، پرندگان و درخت انار و نقوش ستاره‌اي و چليپايي و برخي نقوش مهم ديگر كه تاكنون در هيچ منبع ديگري معرفي نشده‌اند به همراه برخي نقوش جداره بيروني بنا از جمله كتيبه تاريخي آن گونه‌اي نادر از تزيينات به شمار مي‌روند كه در بناهاي اسلامي به جز در مواردي كه در متن بدانها اشاره خواهد شد تقريباً به اين صورت به كار نرفته‌اند و اين نظر را تقويت مي نمايد كه چه بسا به رغم ساخت بنا در قرن پنجم هجري تزئينات آن ريشه در اعتقادات ايرانيان در قبل از اسلام داشته باشند و به دنبال آن مي توان اميدوار بود اين مقاله و ساير مطالعات تكميلي بر روي آنها بتواند به كسب سرنخ بسيار گرانبهايي در خصوص سير تحولي اعتقادات ايرانيان و ريشه‌هاي برخي فرق چون تصوف و يا اهل حق و يا برخي فرق اعتقادي خرافي ديگر بيانجامد كه اعتقادات اسلامي را با باورهاي نياكان خود آميخته بودند. اهميت مساله در اينجاست كه در صورت صحت و تاييد اين فرضيه منبعي منحصر به فرد از اين دوره زماني به دست خواهد آمد كه تاكنون مشابهي نداشته است. هدف از اين پژوهش كنكاش و بررسي بر روي ريشه‌هاي تاريخي اين مجموعه تاريخي و كاركرد و دليل شكل‌گيري بنا در زمان ساخت و سپس دخل و تصرفهاي احتمالي صورت گرفته بر روي آن هست كه بر اساس داده‌هاي معماري برگرفته از بناي موجود و عكسهاي به يادگار مانده از دوران گذشته است كه با منابع تاريخي و داده‌هاي شفاهي به دست آمده از بررسي‌هاي ميداني و كتابخانه‌اي تطبيق داده شده‌اند و سپس فرضيات محتمل بر مبناي آنها ارائه و تحليل و در نهايت نيز امكان صحت وسقم هركدام آنها بررسي شده است.