باستان شناسي معماري و شهرسازي ايران

Archaeology of architecture and urbanization of iran

بافتهاي تاريخي نماد و هويت و تبلور فرهنگ شهري به شمار مي رود؛ كه مي توان اين امكان را بعنوان سرمايه ملي و فرهنگي قلمداد كرد. بافت تاريخي يك شهر، كالبدي است كه روح فرهنگ يك تمدن و تاريخ در آن دميده شده و چه بسا حفظ و شناخت اين كالبد در بقاء اين ثروت فرهنگي حياتي مي باشد. بافت شهري به خصوص بافت تاريخي امروز در ادبيات معماري و به خصوص شهرسازي كشور ما به مثابه يك روح زنده كه گوياي حوادث و رويدادهاي متنوع و شاهدي استوار بر سرگذشت نسلهاي متعدد كه در گذر زمان نقش ماندگاري بر پيكره ي شهرها نشانده اند، مي باشد. بافت تاريخي و سيماي شهرهاي ايران گنجينه گرانبهايي از فرهنگ و مدنيت اين مرز و بوم به شمار مي روند و هسته هاي متمركزي هستند كه كاركردهاي مختلف شهري را در درون خود پاسخگو بوده اند. تنها توده هاي بناي تاريخي در منظرها عامل پاسخگويي به نياز شهروندان در گذشته نبوده اند، بلكه معابر، گذرها، ميادين و مراكز محله كه جزء فرصت هاي فضاهايي به شمار مي رفته اند كه درصد بالايي از نياز شهروندان را مرتقع مي ساخته اند. عمر هنر در ايران به قدمت تاريخ است و معماري از كهنترين هنرهاست. رونق و اعتلاي معماري در ايران از دوران باستان گواه آن است كه اين سرزمين از كانون هاي نخستين شهرسازي و مهندسي بوده است كه نمونه آن بناهاي مختلف و دهكده هاي متعدد در جاي جاي خاك اين كشور است. معماري ايران در طي تاريخ خود داراي اصالت و سادگي توام با آسايش و تزيين بوده است. معماري گذشته ايران مملو از نمونه هاي با ارزش بكارگيري شيوه هاي پردازش بنا بصورت كارا و بهينه و دستيابي به آنچه امروز معماري پايدار ناميده مي شود بوده است. روش تحقيق در اين مقاله، توصيفي-تحليلي مي باشد. با استفاده از مطالعات كتابخانه اي به اختصار، تاريخ معماري ايران مورد بررسي قرار گرفته است. نتايج بدست آمده از اين پژوهش با هدف معماري به اصلاح رابطه انسان و تاريخ مي پردازد.