الگوي معيار رشد با سوره حديد

طراحي «الگوي اسلامي پيشرفت» به تناسب مقتضيات هر زيست بومي، چونان جهان ايراني، در گرو استنباط الگوي قرآن‌شناخت رشد ــ توسعه و راهبري همۀ عرصه‌‌هاي حيات و تغيير است. مستند به اين نگره و الگوي مبنا، مي‌توان رهسپار عرصه‌‌هاي مختلف مديريت حيات مانند حوزۀ تعليم و تربيت اقتصاد، اخلاق، سياست، سلامت و بهداشت، فرهنگ و مانند آن شد. در تحقق اين مهم، يك الگوي جامع پيشرفت از جمله در فضاي انديشه و گفتمان اسلامي دو سطح تحليلي نظريه‌‌ايِ كل به جزء دارد. مكتب قرآني رشد ــ توسعه، سند مبناي اين دو سطح تحليلي را به دست‌‌ مي‌‌دهد: 1. در لايه مبنا و در مركز منظومۀ نظريه جامع پيشرفت، نظريه مبناي پيشرفت دانش بنيان و در ادبيات خاص اسلامي «انديشه و نظريۀ پيشرفت حكمت (تفقه دردين) بنيان»؛ 2. و مبتني بر نظريه مبنا، نظريه‌‌هاي زيرمجموعه‌‌اي پيشرفت (رشد ــ توسعه) به صورت پيوستۀ منظومه‌‌اي هم‌چون نظريه و الگوي پيشرفت فرهنگي، سياسي، اقتصادي، امنيتي و دفاعي. منظومۀ نظريه‌‌هاي رشد، شامل اين دو لايه تحليل است. سؤال اصلي اين پژوهش ناظر به لايۀ اول است كه مكتب و به اين قرار الگوي قرآني مبناي پيشرفت (رشد ــ توسعه) جامع‌‌نگر چيست؟ از نمونه رويكرد پژوهش سامانه‌اي ــ موضوعي سوره‌ها در تفصيل¬بخشي الگوي جامع قرآن‌شناخت هدايت به رشد، به مدد روش‌‌شناسي استنباط و روش‌‌شناسي پيش¬رونده و بازخورندۀ تفسير پيشرفت، گزارشي فشرده از پژوهش تفصيلي تفسيري «سورۀ حديد» در دستور اين مقالۀ تفسيري است؛ سوره‌اي با هر دو خصلت برجستۀ سوره‌‌هاي مكي ــ مدني و چون سوره‌هاي ديگر قرآن كريم، به مثابۀ منبع و مستند نظام كلان تحقيق قرآني (رشد ــ توسعه‌اي). اين پژوهش بر آن است كه نظريه مبناي يادشده با سورۀ حديد در دسترس قرار مي‌گيرد تا بر اين مبنا رهسپار پردازش راهبردهاي عملياتي مشخصي جهت تحقق آرمان‌‌هاي رشدنگر قرآني و از جمله عدالت و قسط قرآني، در مدنيت و عرصه‌‌‌‌هاي تخصصي مديريت پيشرفت و نظام ولايت فقه در دين (دانش جامع‌‌نگر پيشرفت) جامعۀ هدف گرديد. تبيين نظريۀ قرآن‌شناخت هدايت راهبردي به رشد به مثابۀ فصل هنجارين نظريه و الگوي پيشرفت و فلسفۀ بعثت انبيايي در فضاي مدنيت معاصريِ جامعۀ هدف و از جمله جهان معاصر و پيش روي ايراني، به مدد سورۀ حديد با سامانۀ تحليلي زير در اين سوره، دريافته مي‌شود: 1. ساختار عمومي يك الگوي جامع‌نگر رشد، با محوريت آيات 1 تا 24 سوره در سه سطح تحليلي مباني نظري تا الگوي وضعيت مطلوب و تا سطوح كاربردي مديريت رشد؛ 2. اوصاف درون‌زاي الگوي انبيايي اقتداري رشد، با محوريت آيۀ 25 سوره؛ 3. چشم‌انداز به بسط تحقق تاريخي بينش و منش انبيايي رشد و از اين چشم‌‌انداز گذار به نظريۀ تحول تمدني، با محوريت آيات 26 و 27 سوره؛ 4. اصول و بهره‌‌هاي رويكرد به مكتب انبيايي رشد ــ توسعۀ عدالت¬بنياد و به اين قرار دستيابي به سبك زندگي و هستومندي قرآني، با محوريت آيات 28 و 29 سوره؛ دو بهرۀ برجستۀ اين مكتب انديشه‌‌اي رشد، گذار به پردازش نقشۀ جامع علم (نظام ملي توليد دانش معطوف به پيشرفت) و نقشۀ جامع علمي (الگو و نظام رشد ــ توسعۀ حكمت بنيان)، است كه مي‌تواند در آزمون توليد و فراوري تمدني به كارگرفته شوند.