نسبت فهم قرآن كريم و حوزۀ مطالعات تمدني

تفسير قرآن به معناي پرده‌برداري از معناي قرآن است. بشر در حوزه تفسير با سه لايه معنايي يا سه وجهه گوناگون قرآن مواجهه است كه اين سه وجهه را بايد پيشاپيش شناخت و از هم تفكيك كرد. اين سه لايۀ تفسيري عبارت است از: 1. لايه اول: تفسير استنباطي؛ 2. لايه دوم: تفسير استنتاجي؛ 3. لايه سوم: تفسير استطباقي. سه لايۀ تفسيري بايد از يكديگر تفكيك شوند. تفكيك نه به معناي گرفتن يكي و فروگذاري ديگري است؛ بلكه به معناي شناختن آن¬ها و در اساس در كنار هم آوردن آن¬هاست. سه لايۀ معنايي، سه لايۀ طولي قرآن كريم است كه رفتن از لاية بعدي به لاية قبلي ممكن نيست؛ اما هركدام از اين لايه¬هاي معاني قرآن، خصوصيات، شاخصه¬ها و روش‌شناسي خودويژه‌اي دارد. متدولوژي فهم اين لايه¬ها ويژگي خاصي دارد و دستاوردي هم كه از فرآيند اين فهم به دست مي¬آوريم، از لايه ديگر متفاوت است. اين سه لايه يا اين سه روش¬شناسي فهم قرآن چيزي است كه در نهايت اگر به درستي طي شود، ما را به يك فهم تمدني از قرآن مي رساند.