استفاده از عامل بسط زي‌توده در برآورد اندوخته كربن توده‌هاي بلوط ايراني در استان چهارمحال و بختياري

يكي از روش‌هاي برآورد زي‌توده در سطح توده استفاده از عامل بسط زي‌توده است. عامل بسط زي‌توده، در واقع نسبت كل زي‌تودة اندام‌هاي هوايي درخت به يكي از فاكتورهاي اندازه‌گيري شده براي درختان سرپا، است. عموما در تهيه طرح‌هاي جنگلداري كه با هدف مديريت صحيح منابع جنگلي انجام مي‌شوند، ارزيابي سيستماتيك و جامعي از عرصه‌هاي موجود به‌عمل‌ آمده و درنتيجه، اطلاعات قابل اطمينان فراواني نظير حجم تنه، سطح مقطع برابرسينه فراهم مي‌شود. از اطلاعات موجود مي‌توان به‌عنوان داده هاي پايه در برآوردهاي زي‌توده و اندوخته كربن درختان استفاده نمود. اين تحقيق در جنگل‌هاي منطقه آتشگاه شهرستان لردگان در استان چهارمحال و بختياري انجام شد. به اين منظور ابتدا 30 درخت در دو فرم رويشي شاخه و دانه زاد به صورت تصادفي انتخاب شدند. زي‌توده واقعي درختان انتخاب شده به روش قطع و توزين اندازه‌گيري شد. به منظور دستيابي به بهترين نسبت BEF، متغيرهاي مختلف چندبعدي و تركيبي تعريف و مورد استفاده قرار گرفت. مقدار زي‌توده واقعي و زي‌توده برآوردي درختان با استفاده از عامل بسط زي‌توده، مقايسه و صحت و دقت برآورد مورد ارزيابي قرار گرفت. نتايج تحقيق نشان داد كه در هر دو فرم رويشي بلوط ايراني، استفاده از متغيرهاي تركيبي نتايج بهتري را در محاسبه نسبت BEFدر برآورد زي‌توده روي‌زميني نشان مي‌دهد. قطربرابر‌سينه، قطر تاج و ارتفاع كل از متغيرهايي هستند كه در اكثر آماربرداري‌هاي اين گونه در غرب كشور مورد استفاده قرار گرفته‌اند. بنابراين درصورت دسترسي به اين سه متغير، استفاده از فاكتور تركيبي قطربرابر‌سينه × قطرتاج × ارتفاع‌كل به‌دليل درصد اشتباهات و درصد اريبي كمتر، به‌منظور تعيين عامل بسط زي‌توده در درختان تك‌پايه توصيه مي‌شود. در پايه‌هاي شاخه‌زاد نيز متغير تركيبي قطرتاج × ارتفاع‌ تاج در تراكم تاج از كمترين درصد اريبي و RMSE و بنابراين بيشترين دقت دربرآورد زي‌توده برخوردارند.