بررسي انعطاف‌پذيري فنوتيپي شش گونه‌ي معرف مرتعي نسبت به چراي حيوانات (مطالعه موردي: منطقه شيدا چهارمحال و بختياري)

تأثير قرق و چراي حيوانات طي مدت ٢٠ سال در انعطاف‌پذيري فنوتيپي شش گونه‌ي معرف مرتعي در منطقه شيدا استان چهارمحال و بختياري كه از سال ١٣٦٩ توسط اداره كل منابع طبيعي استان تحت مديريت قرار دارد موردبررسي قرارگرفته است. بدين منظور يك ترانسكت ٥٠٠ متري در منطقه چرا (خارج از قرق) و يك ترانسكت ٥٥٠ متري در منطقه قرق مستقر گرديد. روش نمونه‌برداري تصادفي- سيستماتيك بوده و از ٢٠ پلات ١ مترمربعي در منطقه چرا و ٢٢ پلات ١ مترمربعي در منطقه قرق استفاده شد و ٣ گونه كم شونده و ٣ گونه زياد شونده موردبررسي قرار گرفت. هدف از اين مطالعه بررسي تنوع پاسخ شش گونه غالب (Stachys inflata Benth، Stipa hoheneckeriana Trin. Rupr، Astragalus effusus Bunge Mem، Bromus tectorum L، Cousinia bachtiarica Boiss. Hausskn و Bromus tomentellus Boiss) به چراي سنگين توسط علفخواران بزرگ با توجه به اختلاف پاسخ اجزاي رويشي و زايشي گونه‌ها است. تعداد 14 صفت كمي و كيفي ريخت‌شناسي از اندام‌هاي رويشي و زايشي گياهان مورد بررسي و تجزيه و تحليل آماري قرار گرفت. واكنش‌هاي 6 گونه موردمطالعه در اين آزمايش نشان داد كه چراي شديد موجب افزايش گونه‌ي سنبله‌ي بادكنكي شده است. اثر چرا در گونه‌ي شال پيرزن با افزايش تعداد گل‌آذين و تعداد سنبلچه با تأثير كاهنده‌ي عامل چرا رقابت كرده است. در منطقه‌ي قرق به دليل شرايط بهتر، رويش و پراكنش گونه گون علوفه‌اي بهتر صورت گرفته است. اثر چرا موجب بهبودي ويژگي‌هاي رويشي و زايشي گياه جاروعلفي بامي شده است. گونه هزار خار بختياري بسياري از صفات گونه در منطقه چرا بيشتر است. علف پشمكي يا جاروعلفي در منطقه قرق داراي صفات رويشي بهتري است.