قواعد اسلامي بازپرداخت بدهي بانكي بررسي انتقادي ديدگاه پرداخت جريمه تأخير اقساط معوق با تكيه بر قواعد فقهي و استمهال بازپرداخت در بانكداري جمهوري اسلامي ايران

Islamic rules repay bank debt; Critical review comments deferred payment of late penalties on the basis of the legal rules and rescheduled repayment installments in banking,Islamic Republic of Iran

بانك‌ها از مهم‌ترين نهادهاي اقتصادي هستند. بانك با مفهوم بهره مرتبط است؛ اما بهره در اقتصاد اسلامي حرمت دارد. موضوع اقساط معوق از چالش‌هاي بانكداري اسلامي است. اگر جريمه تأخير متناسب با زمان وجود نداشته باشد بدهكاران بانكي ممكن است با انگيزه‌هاي منفعت طلبانه اقساط خود را پرداخت ننمايند. اين تهديدي است كه سلامت اقتصاد و نظام بانكي را تحديد مي‌نمايد و موجب اختلال نظام مي گردد؛ اما اخذ جريمه تأخير متناسب بازمان ممكن است مصداق تمديد وام در قبال افزايش مبلغ بوده و ربا باشد و حرام باشد. هيچ‌يك از مراجع تقليد شيعه نيز مجوز دريافت چنين وجهي را صادر نكرده‌اند. اين مطالعه تعارض ميان تعريف جريمه تأخير در بانكداري اسلامي و نگاه علماي شرع به جريمه تأخير را بررسي مي‌نمايد. همچنين بر اساس آياتي از قران اگر بدهكار توانايي بازپرداخت تسهيلات را نداشت بايد به وي مهلت داد، اما استمهال نيز در نظام بانكي با مشكلاتي مواجه است. پژوهش سعي دارد هر يك از نظريه هاي استمهال، حرمت ربا و جريمه تاخير را با ديدگاه حل تعارض بررسي نمايد. رويكرد اصلي مقاله بررسي انتقادي همراه با پيشنهاد حل تعارض بر اساس رويكرد اسلامي است.

interest,late penalties,moratorium,expediency,justice,government decree,Iranian law,the rules of jurisprudence.