بررسي تطبيقي تاثير نقوش ساساني بر گليم هرسين

گليم بافي در شهرستان هرسين پيشينه اي طولاني دارد كه از كيفيت بسيار بالايي در بافت و نقشه برخوردار است. گليم ها كه بيشتر داراي حاشيه، كناره و چند ترنج در امتداد يكديگر در وسط هستند كه درون همه سطوح پر از نقوش حيوانات و اشكال مشخصه هرسين است. حاشيه ها بيشتر به صورت خطوط منقطع چهارضلعي، لوزي يا مثلثي در دنبال يكديگر هستند كه از مشخصه هاي هنر ساسانيان است و در بعضي بافته ها طرح فقط يك فرم است كه با بازي رنگ و جا به جايي آن گليم را بافته اند؛ مثلاً در حاشيه تيره آن فرم روشن است و در زمينه، كه روشن است، آن فرم تيره بافته شده است. حاشيه و زمينه پر نقش است و بافنده به هر صورتي كه است جاي خالي را با نقش هاي مختلف چهار ضلعي، لوزي يا مثلثي كه در دنباله يكديگر هستند پر مي كند. نقوش چشمه نظامي، نقوش تركيبي درخت و لانه گنجشك، مرغابي، مار، عروسك، قيچي، خطوط افقي، عمودي‎، طرح هاي شكسته هندسي، لوزي، مربع، مستطيل و مثلث، نقش قرقره راه راه، پنجه گربه، قاچ خربزه، گل مشرفي، گل ترمه ، سوزني و ترنج ازجمله‎‎ نقوشي هستند كه در گليم هاي هرسين ديده مي شود كه به رنگهاي قرمز، سرمه اي، آبي، كاهي، سبز، جگري، سفيد(خودرنگ)، زرد و نارنجي بافته مي شوند؛ اما از قديمي ترين نقوش بكار رفته در گليم هرسين براساس مطالعات و تحقيقيات ميداني نگارنده نقش درخت زندگي است، درخت زندگي كه در تزيينات بسياري از آثار هنري بر جاي مانده از دوره ي ساساني به كار مي رفته است و نمونه اي از آن در محوطه تاريخي طاقبستان استان كرمانشاه نيز وجود دارد و با توجه به قدمت تاريخي شهرستان هرسين شايد بايد پذيرفت كه بافنده ي هرسيني بهره هاي فراواني از نقش و نگاره باستاني برده باشد. لذا در اين مقاله برآنيم كه با استناد به منابع كتابخانه اي و بصري(نقش گليم) ضمن معرفي پيشينه گليم بافي به بررسي نقشمايه هاي حيواني و گياهي بافته شده در گليم هرسين خصوصا نقش درخت زندگي كه متآثر از هنر ساسانيان است به روش تطبيقي و مصاحبه ميداني بپردازيم.