تحولات نهادي و اجتماعي و چالش هاي فراروي خيريه ها مطالعه موردي: بنگاه خيريه آبلوله بيرجند

يكي از بنيادهاي خيريه شاخص در كشور، بنگاه خيريه آب لوله است. اين بنگاه در 1302 خورشيدي به ابتكار و همفكري شوكت الملك، از امراي محلي منطقه، و جمعي از خيرين و اعيان شهر شكل گرفت. هدف اصلي اين بنگاه تأمين آب شرب مورد نياز ساكنان بيرجند بود. در راستاي تحقق اين هدف، بيرجند به عنوان اولين شهر برخوردار از آب لوله كشي مطرح گرديد. شهري كه لوله كشي آن بر پايتخت تقدم داشت. در اساسنامه 18 ماده اي بنگاه، اهداف شهر، حدود اختيارات هيأت مديره، مديرعامل و نيروهاي اجرايي دقيقأ مشخص گرديده است. از بررسي اقدامات بنگاه از گذشته تاكنون مي توان دريافت كه اين مؤسسه وقفي در نوع خود بي نظير است و به صورت وقف عام مشابهي ندارد و ظرفيت مايملك منقول و غيرمنقول آن ميلياردها ارزش دارد. مسؤليت آبرساني شهروندان تا سال 1372 يعني مدت 7 سال با بنگاه آبلوله بوده كه در اين مدت اين مهم را به خوبي به انجام رسانده است. بعد از تصويب قانون تأسيس شركت هاي آب و فاضلاب، اين مسؤليت به شركت هاي مذكور واگذار شد. اين روند واگذاري اين بنياد خيريه را با مشكلات عديده وحتي تصرف مايملك آن روبرو ساخت. مقاله حاضر مي كوشد تا بر اساس مطالعه موردي و با تكيه بر بنگاه خيريه آب لوله بيرجند، چالش ها و معضلاتي را كه بنگاه آبلوله پس از تأسيس شركت آب و فاضلاب با آن مواجه شده را بررسي و تحليل نمايد. افزون بر اين در اين نوشتار راه هاي مديريت بحران هايي كه بنگاه با آن مواجه شد نيز مطرح شده است. تهديدها و موانع فراروي بنگاه هاي خيريه وقفي و آسيب هاي مربوط به آن را بررسي نمايد. روش اين تحقيق در سطح جمع آوري داده ها، كتابخانه اي و ميداني است كه در فرآيند اين بررسي داده هاي مورد نظر به شيوه تحليلي تبييني تدوين شده است رهيافتهاي اين بررسي نشانگر چالش ها و معضلات مطرح در بنگاه خيريه آبلوله به طور خاص و مؤسسات خيريه به طور عام مي باشد. دستاورد ديگر اين پژوهش، شيوه ي مديريت بحران در مواجهه با تحولات نهادي واجتماعي ونحوه ي مقابله با آسيب هاي وارده است. مطالعه موردي حاضر به دليل پرداختن به مباحث آسيب شناسانه ، ازظرفيت مد نظر قرار گرفتن دربحث هاي كلان آسيب شناسي خيريه هابرخورداراست.