بررسي تاثير ناكارآمدي دولتمردانِ سياسي در عرصه ملي و فراملي (مطالعه موردي احمدشاه قاجار)

از جمله موضوعات شايسته طرح در پيش¬نويشِ سند الگوي پايه پيشرفت، تاثير كنش¬هاي دولتمردان در عرصۀ سياسي و متقابلا واكنش¬هاي صورت¬پذيرفته نسبت به¬آن از سوي اقشار گوناگون جامعه مي¬باشد. بي¬شك، وقايع تاريخي به¬عنوان نمونه¬اي بارز براي عدم تكرار و به¬كارگيري برنامه¬اي منسجم در راستاي اقداماتي صحيح در مواقع اضطراري و براي جلوگيري از اشتباهات گذشته محسوب مي¬گردد. بر اين¬اساس، اوضاع ساسي ايران در پي سفر سوم احمدشاه قاجار به اروپا مورد مطالعه اين مقاله مي¬باشد. پس از خلع محمدعلي¬شاه از سلطنت (1327ق)، فرزند خردسال او احمد ميرزا به عنوان شاه آينده ايران انتخاب شد. او كه فاقد هرگونه تجربه حكومتي و مشاوريني دلسوز و كاردان بود پس از پايان جنگ جهاني اول و ايجاد جوي نسبتا آرام در ايران، سنت سفرهاي فرنگ را كه يادگاري از سوي ناصرالدين¬شاه (1313-1264ق) محسوب مي¬گرديد را احيا و متعاقبا به سه سفر اقدام نمود. هدف اين پژوهش با تكيه بر روش توصيفي-تحليلي و با بهره¬گيري از اسناد و منابع كتابخانه¬اي پاسخ به اين پرسش است كه تاثير سفر سوم احمدشاه و غياب او بر اوضاع داخلي ايران به¬عنوان عاملي در حوزه پيشرفت سياسي تا چه حد بود؟ يافته¬ها حاكي از آن است كه سفر احمدشاه در 1342ق/ 1302ش و عدم رجوع به ايران، تبعات سهمگيني را براي خاندان قاجار و متعاقبا جامعۀ ايران به¬همراه داشت. چراكه به¬موجب آن احمدشاه معزول و موجبات قدرت¬گيري رضاخان و نفوذ هرچه بيشتر كشورهاي استعماري در ايران فراهم آورد و متعاقبا دوره¬اي از افولِ سياستي پايدار در عرصۀ ملي و فراملي بر ايران حاكم گرديد.