بررسي علل ناكارآمدي سازمان ملل متحد در بحران هاي اخير غرب آسيا و درس هاي آن براي ايران

فاتحان جنگ جهاني دوم در سال 1945 سازمان ملل متحد را تأسيس و تأمين صلح و امنيت را به عهده­ي آن واگذار كردند. طي 70 سالي كه از عمر اين سازمان مي‌گذرد، همواره در منطقه غرب آسيا نقش‌آفريني كرده است. تحولات عربي خاورميانه كه در اين منطقه از سال 2011 شروع شد و وضعيت آشفته امنيتي منطقه را تشديد كرد، تداوم وضعيت بغرنج امنيتي حضور جدي سازمان ملل را براي برقراري امنيت، ضروري ساخت. سابقه­ي عملكرد سازمان ملل در بحران‌هاي اين منطقه نشان داده است كه اين سازمان دنباله­رو خواست و اراده قدرت‌هاي بزرگ مي‌باشد، بر اين اساس تناقضات رفتاري بسياري در اين زمينه از سازمان ملل ديده مي‌شود. همچنين در مواجهه با بحران‌هاي سوريه و يمن نشان داده است كه اين سازمان جمع اضداد و تأمين كننده­ي منافع قدرت‌هاي بزرگ است و صلح و امنيت در پيوند با رأي و نظر قدرت‌هاي بزرگ معنا پيدا مي‌كند. در واقع اين سازمان جداي از كشورها نمي‌تواند نقش مستقلي در عرصه­ي تأمين امنيت داشته باشد. همچنين اين سازمان با ضعف‌هاي ساختاري و اصولي متعددي مواجهه است كه در مجموع مانع از عملكرد مطلوب اين سازمان در حل بحران‌هاي بغرنج امنيتي جاري در سوريه و يمن گرديده است. در مجموع در اين پژوهش ناكامي سازمان ملل متحد در اين بحران­ها در سه دسته مورد بررسي قرار گرفته است. دسته اول مربوط به ساختار و اصول حاكم بر سازمان ملل مي­باشد كه پس از كنكاش در مورد آنها، برخي از اين اصول و ساختار به عنوان عوامل شكست سازمان ملل در تامين امنيت در بحران­هاي سوريه و يمن در نظر گرفته شده­اند. دسته دوم مربوط به منافع و تنازع قدرت­هاي بزرگ در اين كشورها مي­باشد كه سازمان ملل را از هدف اصلي آن كه همان تامين صلح و امنيت است منحرف مي­كند. دسته سوم از عوامل ناكامي سازمان ملل مربوط به كشورهاي منطقه­اي ذينفع در اين كشورهاي بحران­زده مي­باشد، كشورهاي منطقه­اي به چندين طرق مانع تحقق اهداف سازمان ملل در تامين امنيت سوريه و يمن گرديده است، كه به صورت مفصل در اين پژوهش مورد بررسي قرار گرفته است. در نهايت تلاش خواهد شد تا با مشاهده عملكرد سازمان ملل در بحران هاي غرب آسيا بهترين رويكرد تعامل ايران با اين سازمان جهاني ارائه گردد.