بررسي تأثير روشهاي خاكورزي و مديريت بقاياي گياهي بر تخلخل خاك در تناوب گندم - ذرت

خاك مهم ترين عامل توليد محصولات كشاورزي است. ميكرومورفولوژي خاك به عنوان شاخه اي از علم خاك شناسي، مطالعه نمونه-هاي دست نخورده خاك با روش هاي ميكروسكوپي است و استفاده ازتحليل تصاوير مي تواند به سرعت، دقت و قابليت مطالعات ميكرومورفولوژي خاك بيافزايد. منافذ خاك به واسطه تأثير شان در بسياري از خواص و فرآيند هاي خاك و همچنين تعامل خاك، آب و گياه داراي اهميت ويژه اي هستند. عمليات خاك ورزي با تأثير بر ويژگي هاي خاك بر عملكرد محصول موثر است. افزودن بقايا به خاك، سبب بهبود نفوذ آب در خاك مي شود. عدم مديريت صحيح ماده آلي و خاك ورزي شديد، سبب فشردگي خاك هاي كشاورزي ايران شده است. هدف اين پژوهش ارزيابي اثر مديريت بقاياي گياهي و روش هاي خاك ورزي بر ميزان تخلخل خاك در تناوب گندم و ذرت در منطقه نيمه-خشك جنوب ايران در استان فارس بود. اين پژوهش به صورت چند سال متوالي بررسي و مورد آزمايش قرار گرفت. نمونه ‌برداري به صورت كلوخه و در عمق 20-0 سانتي متري انجام گرفت. نمونه ها از سال 95-91 جمع آوري شد .تيمار ها شامل دو نوع بقاياي گياهي (شامل حفظ بقاياي عمودي و حذف تمام بقايا ) به عنوان فاكتور اصلي و سه روش خاك ورزي: خاك ورزي مرسوم، كم خاك ورزي و بي-خاك ورزي به عنوان فاكتورفرعي به صورت آزمايش كرت هاي خرد شده در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار انجام شد. تعدادي نمونه از كرت هاي مختلف جهت اندازه گيري پارامتر هاي فيزيكيو شيميايي و ميكروسكوپي برداشته شد. نتايج نشان داد با توجه به داده هاي به دست آمده اثر روش هاي شخم درسال هاي مختلف بر ميزان تخلخل درخاك گندم و ذرت معني داربود(0.01p≤). اثر بقاياي گياهي درخاك گندم و ذرت در سطح يك درصد معني دار نبود. با كم شدن شدت خاك ورزي در هر دو خاك بيشترين و كمترين مقدار تخلخل به ترتيب در روش شخم كم خاك ورزي درسال سوم و اول به دست آمد. كاهش تردد ماشين آلات در روش هاي كم خاك ورزي و بي خاك ورزي سبب بهبود وضعيت ساختمان خاك ازجمله تخلخل و افزايش خلل وفرج درشت در مقايسه با روش هاي مرسوم شد.