بررسي همدماهاي جذب سطحي فسفر در برخي خاك هاي آهكي استان كرمان و رابطه پارامترهاي همدماي آن ها باخصوصيات خاك

قابليت دسترسي كم فسفر براي رشد گياه در مناطق خشك و نيمه خشك يك مشكل عمومي است، علاوه بر اين كارايي كودهاي فسفره نيز كم است و به طور كلي به پديده نگهداشت فسفر به وسيله اجزا خاك نسبت داده شده است. اين واكنش به طور كلي به وسيله فاكتورهاي خاكي زيادي همانند پ هاش، كاني هاي رسي، سطوح فعال بعضي اجزا خاك همانند اكسيدهاي آهن و آلومينيوم، كربنات كلسيم و غيره.. تحت تاثير قرار مي گيرد. قابليت جذب فسفر در خاك توسط واكنش هاي جذب و واجذب كنترل مي شود. زمانيكه مقدار زيادي كود فسفره در خاك استفاده مي شود ظرفيت جذب فسفر توسط خاك اشباع شده و اين امر مي تواند منجر به هدر رفت فسفر از طريق آبشويي و يا رواناب هاي سطحي گردد. در اين مطالعه ارتباط خصوصيات مختلف خاك با پارامترهاي همدماهاي جذب سطحي فسفر در برخي خاك هاي كشاورزي استان كرمان مورد بررسي قرار گرفت. به منظور بررسي اين فرآيند در خاك هاي آهكي استان كرمان ، از افق سطحي چهار نقطه مختلف اين استان نمونه تهيه شد. پس از هوا خشك شدن و گذراندن از الك دو ميلي متري، نمونه هاي دو گرمي از اين خاك ها به مدت 24 ساعت و دردماي 1±25 در تعادل با محلول كلريد سديم حاوي غلظت هاي صفر تا 80 ميلي گرم در ليتر فسفر قرار گرفت. تفاوت غلظت فسفر در محلول هاي اوليه و نهايي به عنوان مقدار جذب سطحي شده در نظر گرفته شد، ارتباط آن با غلظت تعادلي فسفر بوسيله دو مدل لانگموير و فروندليچ برازش داده شد. هر دو مدل بخوبي توانستند روند جذب فسفر در خاك را نشان دهند. حداكثر جذب سطحي فسفر به كمك معادله لانگموير تعيين شد و بيشترين مقدار جذب سطحي فسفر مربوط به خاك شماره 3 است كه حداكثر مقدار كربنات كلسيم را دارد. شاخص حداكثر جذب فسفر با مقدار كربنات كلسيم (r=0.960) و كربنات كلسيم فعال (r=0.958) ارتباط معني داري را نشان داد. بنابراين قابليت دسترسي فسفر در خاك هاي مورد بررسي تحت تاثير ميزان كربنات كلسيم و كربنات كلسيم فعال قرار دارد.