بررسي تغييرات فصلي نيتروژن آب رودخانه پسيخان در استان گيلان

از جمله مشكلات قرن حاضر، مسائل فرسايش خاك و اثرات زيست محيطي ناشي از آن است. فرسايش خاك باعث از بين رفتن و آبشويي عناصر غذايي از خاك و آلودگي منابع آب و مغذي شدن آنها مي گردد. بنابراين آگاهي از ميزان تغييرات و نحوه انتقال عناصر غذايي توسط آب هاي سطحي از اهميت بالايي برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف بررسي تغييرات مكاني و زماني شكل هاي محلول و همراه رسوبات معلق نيتروژن در رودخانه پسيخان طرح ريزي شده است. به اين منظور، در سه ايستگاه مبارك آباد، عليسرا و نوخاله، نمونه برداري به روش انتگراسيون عمقي از آب رودخانه پسيخان طي فصل هاي مختلف در مواقع عادي (غيرسيلابي) انجام شد. نيتروژن كل و محلول به روش كجلدال اندازه گيري شد. براي تعيين نيتروژن چسبيده به ذرات غلظت نيتروژن محلول از نيتروژن كل كم مي شود. نتايج حاصل از اين پژوهش نشان مي دهد كه بيش ترين مقدار نيتروژن در رسوب معلق در فصل زمستان (در ايستگاه پاياني نوخاله 540/0 ميلي گرم در ليتر) است. كه از علت هاي آن مي توان نحوه كوددهي و شخم زني و بارش هاي بعداز آن و عدم پوشش گياهي مناسب و در نتيجه سيلاب را نام برد. مقايسه بين متوسط خروجي نيتروژن كل در دو ايستگاه ابتدا حوضه نيز نشان مي دهد كه در ايستگاه مبارك آباد (18/0 ميلي گرم بر ليتر) به دليل بارندگي و بار رسوب معلق بيشتر نسبت به ايستگاه عليسرا (15/0 ميلي گرم بر ليتر) بيشتر است. همچنين دليل ديگر خروج بيشتر نيتروژن در ايستگاه مبارك آباد وجود مراتع تخريب شده در بالادست ايستگاه است. تغييرات مكاني آن نيز در اكثر پارامترها از بالادست رودخانه به سمت پايين دست، حالت افزايشي داشته است. نتايج پژوهش حاضر بر دخالت فرسايش خاك و عمليات كشاورزي و كوددهي در آلودگي آب رودخانه ها دلالت دارد. با توجه به استانداردهاي جهاني وضعيت نيتروژن در حوضه در شرايط مرزي قرار دارد و در صورت عدم كنترل زيان هاي شديدي به كيفيت آب منطقه و تالاب انزلي وارد مي شود.