نقش قارچ هاي مايكوريز در زيست پالايي اراضي كشاورزي

رشد روزافزون جمعيت از يك سو و محدوديت منابع توليد (خاك و آب) در بخش كشاورزي طي سال هاي اخير از سوي ديگر ، ضرورت بهره برداري بهينه از اين منابع را، در راستاي توليد پايدار و حفظ سلامت محيط زيست با گذر از كشاورزي معيشتي و سنتي به كشاورزي مدرن و اقتصادي از طريق بكارگيري علوم و تكنولوژي، ايجاب مي كند. استفاده بي رويه از كودهاي معدني، افزايش مصرف آفت كش ها، فعاليت هاي متالوژي و فاضلاب هاي خانگي و صنعتي، منجر به كاهش باروري خاك و آلودگي خاك به فلزات سنگين (كادميم، سرب، نيكل، آرسنيك و ...) گرديده است. آلاينده ها علاوه بر كاهش كيفيت و بهره وري خاك، اثرات زيست محيطي پايدار بر روي اكوسيستم ها را، از طريق تغييرات ساختاري و نيز تأثير بر تنوع زيستي سبب مي شوند. در همين راستا، استفاده از راهكارهاي جلوگيري از تجمع اين عناصر در چرخه حيات، به منظور حفظ سلامت جانداران و اكوسيستم، امري ضروري است. استفاده از گياهان و ريزجانداران همزيست با آنها، به منظور اصلاح خا ك هاي آلوده به انواع آلايند ه ها كه « زيست پالايي » ناميده مي شود، به دليل هزينه پايين آن در مقايسه با روش هاي فيزيكى و شيميايي، در سا ل هاى اخيـر مورد توجه محققين كشورهاي توسعه يافته قرار گرفته است. در ميان عـوامل زيستي مؤثر بر فرآيند زيست پالايي، نقش ميكروارگانيسم‌هاي خاك بويژه قارچ هاي مايكوريزي حائز اهميت است. اين ريزجانداران، براى دو منظور، يكي استقرار و افـزايش مقاومت گياهان در برابر عناصر آلاينده در خاك و ديگـرى جداسازى عناصر آلاينده و پاكسازى خاك، مـورد استفاده قرار مي گيرند. گونه هاي قارچ هاى مايكوريزي مقاوم در برابر آلاينده هاي فلزي، از طريق ممانعت از انتقال عناصر آلاينده از ريشه به اندام هوايي، سبب كاهش غلظت آلاينده ها در اندام هوايي گياه مي گردند. مطالعه پيش رو تأثير همزيستي گياهان با قارچ هاي مايكوريز آربوسكولار بر فرآيند پالايش سبز خاك هاي آلوده به فلزات سنگين را بصورت اسنادي و كتابخانه اي نشان مي دهد.