بررسي شكل هاي مختلف فسفر رسوبات بستر رودخانه شهر چاي

آلودگي محيط زيست يك مسئله مهم جهاني است. تحقيقات موجود نشان مي دهد كه فعاليت هاي كشاورزي عامل اصلي در تغيير كميت و كيفيت آب رودخانه ها مي باشد كه عموما از طريق ريختن چندين گونه مواد مختلف به درون آب رخ مي دهد.رسوبات,آفت كش ها, ادرار حيوانات, كودهاي شيميايي(فسفر و نيتروژن) و ديگر مواد آلي و معدني مواد آلوده كننده آب مي باشند. تركيبات گوناگون فسفر در توليد محصولات كشاورزي به كار مي رود. فسفر يك منبع محدود و عنصر غذايي در زيست بوم هاي رودخانه اي است. فسفر موجود در رسوبات رودخانه اي به شكل هاي شيميايي مختلفي يافت مي شود و مي تواند به تدريج آزاد شود و تبعاتي مانند به پروردگي , شكوفايي جلبكي كاهش اكسيژن را فراهم آورد. هدف از اين مطالعه بررسي شكل هاي مختلف فسفر و رابطه آن با رسوبات بستر رودخانه شهر چاي استان آذربايجان, شهرستان اروميه مي باشد. براي اين منظور 21 نمونه رسوب بستر از رودخانه شهر چاي جمع آوري گرديد و ويژگي هاي فيزيكي و شيميايي آن ها تعيين شد .شكل هاي مختلف فسفر شامل فسفر محلول و تبادلي(KCl-P),فسفر متصل به آهن و آلومينيم(NaOH-P),فسفر متصل به كلسيم(HCl-P)و فسفر باقيمانده(Res-P) با استفاده از روش عصاره گيري متوالي هدلي و همكاران(1982) تعيين شد. فسفر كل از روش هضم با اسيد نيتريك يا اسيد پر كلريدريك غليظ عصاره گيري(اولسن) با روش رنگ سنجي و فسفر آلي از اختلاف فسفر كل و معدني تعيين شد. مقدار فسفر كل در رسوبات بستر از 67/ 496 تا 21 /1054 با ميانگين 73 /712 ميلي گرم بر كيلو گرم ,مقدار فسفر آلي از04/ 37 تا 03 /160 با ميانگين 24/ 95 ميلي گرم بر كيلوگرم , ميانگين شكل هاي معدني فسفر شامل KCl-P , NaOH-P , HCl-P,Res-P در رسوبات بستر به ترتيب 95/ 4 ,60 /21 ,23 /336 ,89 /265 ميلي گرم بر كيلو گرم رسوب هوا خشك بود. فراواني شكل هاي معدني فسفر در رسوبات بستر HCl-P Res-P NaOH-P KCl-P به دست آمد.