بررسي تاثير تيپ شخصيتي سرمايه گذاران بر سوگيري هاي رفتاريشان در بورس اوراق بهادار تهران

The effect of investors personality types on their behavioral biases in Tehran stock exchange

يكي از مهمترين مباحث مطرح شده در مالي رفتاري از گذشته تا كنون سوگيري هاي رفتاري بوده است. سوگيري هاي رفتاري اشتباهات سيستماتيكي تعريف شده اند كه در فرايند تصميم گيري و همچنين هنگام قضاوت روي مي دهند. سوگيري هاي رفتاري در بازار، بسيار مشاهده مي شوند. براي مثال سرمايه گذاران به تبعيت از يكديگر و بدون بررسي كافي اقدام به خريد و يا فروش يك سهم خاص مي نمايند كه به تبع اين رفتار صف هاي خريد و يا فروش شكل مي گيرد كه از مصاديق الگوهاي رفتاري خاص حاكم بر بازار است. در پژوهش حاضر هدف شناسايي تعدادي از سوگيري‌هاي رفتاري متداول در ميان سرمايه گذاران بورس اوراق بهادار تهران و تشخيص تيپ شخصيتي آنان از طريق آزمون شخصيت مايرز بريگز است. اين پژوهش راهنمايي براي شناخت بهتر نحوه تصميم گيري سرمايه گذاران و بهره جستن از اين شناخت در جهت اتخاذ تصميمات سرمايه گذاري بهتر در بازار سرمايه ايران را فراهم مي‌نمايد. جهت بررسي ارتباط بين تيپ‌هاي شخصيتي سرمايه گذاران و تورش هاي رفتاري مشخص شده، از آزمون تحليل واريانس استفاده گرديده است. با استفاده از آزمون دانت نيز تيپ هاي شخصيتي با بيشترين تورش رفتاري و كمترين تورش رفتاري مشخص شده است. جمع آوري داده ها در اين پژوهش از طريق پرسش نامه انجام شده و در پايان محققان به اين نتيجه رسيده اند كه كليه فرضيه ها به جزء فرضيه چهارم تأييد و بين تيپ هاي شخصيتي و و تورش هاي رفتاري فرا اعتمادي، باورگرايي، زيان گريزي و دگرگون گريزي در سرمايه گذاران رابطه معناداري وجود دارد.

In many cases, the participants of financial markets do not aware of their talents for error in decision making, so are dissatisfied with their investments due to considering some decisions by behavioral biases caused the adoption of some non optimal decisions. In the present research, researcher intends to identify a number of common behavioral biases among individual investors in the Tehran Stock Exchange and identify their personality type by Myers Briggs personality test, to provide a guide for a better understanding of how the decisions individual investors and utilizing this knowledge for better decisions. The relationship between personality types with determined behavioral biases has been investigated by using variation analysis test. In addition, personality types with maximum and minimum behavioral bias have been determined by utilizing Dunnett test. The results indicate that all hypotheses except 4th one are valid, and there is a meaningful relationship between personality types and behavioral biases including Overconfidence bias, Confirmation bias, Loss aversion bias and Status quo bias in the investors.