استقلال دانشگاه ها، اصول، عوامل مؤثر و راهكارهاي دستيابي به آن در دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالي كشور

داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ در ﻃﻮل دﻫﻪﻫﺎي ﮔﺬﺷﺘﻪ، ﻧﺎﮔﺰﯾﺮ ﺑﻮدهاﻧﺪ ﮐﻪ ﻫﻤﻮاره ﻣﻮازﻧﻪ ﻇﺮﯾﻔﯽ را ﻣﯿﺎن ﺣﻖ اﺳﺘﻘﻼل ﺧﻮد و اﺧﺘﯿﺎرات ﺟﻮاﻣﻌﯽ ﮐﻪ در آنﻫﺎ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻣﯽﻧﻤﻮدﻧﺪ، ﺣﻔﻆ ﮐﻨﻨﺪ. آنﻫﺎ ﮔﺮﭼﻪ ﻫﻤﯿﺸﻪ ﻫﻢ ﻣﻮﻓﻖ ﻧﺒﻮدهاﻧﺪ، وﻟﯽ آرﻣﺎن اﺳﺘﻘﻼلﺧﻮاﻫﯽﺷﺎن ﻫﺮﮔﺰ رﻧﮓ ﻧﺒﺎﺧﺘﻪ اﺳﺖ. داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ در ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺷﮑﻞﮔﯿﺮي و ﺗﮑﺎﻣﻞ ﺧﻮد، اﺑﻌﺎد و وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ را در ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻬﺎن اﺧﺘﺼﺎص دادهاﻧﺪ و ﺳﻄﺢ اﺳﺘﻘﻼل داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ در ﻧﻈﺎمﻫﺎي آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻮده اﺳﺖ. در اﮐﺜﺮ ﮐﺸﻮرﻫﺎي آﺳﯿﺎﯾﯽ ازآﻧﺠﺎﮐﻪ داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ در ﺷﮑﻞﻫﺎي ﻧﻮﯾﻦ ﺧﻮد، ﻏﺎﻟﺒﺎً از ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﻏﺮﺑﯽ اﻗﺘﺒﺎس ﮔﺮدﯾﺪهاﻧﺪ، ﻋﻤﻮﻣﺎً ﮐﻤﺎﺑﯿﺶ، ﻫﻤﺎن اﻟﮕﻮﻫﺎي اﺳﺘﻘﻼل داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ در اﯾﻦ ﮐﺸﻮرﻫﺎ را دﻧﺒﺎل ﻣﯽﮐﻨﻨﺪ. اﻟﺒﺘﻪ، ﻃﺒﯿﻌﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ آنﻫﺎ از ﺷﺮاﯾﻂ داﺧﻠﯽ ﻧﯿﺰ ﺗﺄﺛﯿﺮ ﭘﺬﯾﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺑﺎوﺟﻮداﯾﻦ، ﻓﺮﻫﻨﮓ، ﺳﯿﺎﺳﺖ، اﻗﺘﺼﺎد و ﻋﻮاﻣﻠﯽ ﻧﻈﯿﺮ آن ﺑﺮ داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎي آﺳﯿﺎﯾﯽ از ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎي ﻏﺮﺑﯽ اﻟﮕﻮﺑﺮداري ﮐﺮدهاﻧﺪ؛ اﻣﺎ اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﻫﻢ ﻣﺸﺨﺺ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻫﺮ ﮐﺸﻮر آﺳﯿﺎﯾﯽ ﺗﻼش ﮐﺮده اﺳﺖ ﺗﺎ اﯾﻦ اﻟﮕﻮﻫﺎ را ﺑﺎ ﻧﯿﺎزﻫﺎ و ﺷﺮاﯾﻂ داﺧﻠﯽ ﮐﺸﻮر وﻓﻖ دﻫﺪ. ﻫﺪف اﺻﻠﯽ اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺗﺒﯿﯿﻦ ﻣﻔﻬﻮم، ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ اﺻﻮل، ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ و راﻫﮑﺎرﻫﺎي دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ اﺳﺘﻘﻼل داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ در داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ و ﻣﺆﺳﺴﺎت آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﯽ ﮐﺸﻮر ﺑﻮد. اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ازﻧﻈﺮ ﻫﺪف ﮐﺎرﺑﺮدي و ازﻧﻈﺮ روش، ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﺑﻮد. ﺟﺎﻣﻌﻪ و ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻣﻮردﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﮐﺘﺐ و ﻣﻘﺎﻻت ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ اﺳﺘﻘﻼل داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ و روش ﺟﻤﻊآوري دادهﻫﺎ ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪاي و اﺑﺰار ﺟﻤﻊآوري دادهﻫﺎ ﻓﯿﺶ ﺑﻮد. ﺑﺮاي ﺟﻤﻊﺑﻨﺪي و ﺗﺤﻠﯿﻞ دادهﻫﺎ از روش ﻣﻘﻮﻟﻪﺑﻨﺪي و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻣﺤﺘﻮي ﻣﻄﺎﻟﺐ، اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺤﻘﯿﻖ در ﻗﺎﻟﺐ ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎﯾﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻔﻬﻮم اﺳﺘﻘﻼل ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ، اﻧﻮاع اﺳﺘﻘﻼل داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ، اﺳﺘﻘﻼل داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ و راﺑﻄﻪ ﻣﯿﺎن دوﻟﺖ و داﻧﺸﮕﺎه، ﭘﯿﺸﯿﻨﻪ اﺳﺘﻘﻼل در داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎي اﯾﺮان، آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﯽ در ﺳﻨﺪ ﭼﺸﻢاﻧﺪاز 20 ﺳﺎﻟﻪ و ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎي ﮐﻠﯽ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎي ﺗﻮﺳﻌﻪ ﮐﺸﻮر، اﺳﺘﻘﻼل داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ در ﻻﯾﺤﻪ اﻫﺪاف، وﻇﺎﯾﻒ و ﺗﺸﮑﯿﻼت وزارت ﻋﻠﻮم، ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت و ﻓﻨﺎوري، اﺻﻮل اﺳﺘﻘﻼل داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ در داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ و ﻣﺆﺳﺴﺎت آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﯽ، اﺑﻌﺎد و ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ اﺳﺘﻘﻼل داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ در داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ و ﻣﺆﺳﺴﺎت آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﯽ، راﻫﮑﺎرﻫﺎي دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ اﺳﺘﻘﻼل داﻧﺸﮕﺎﻫﯽ در داﻧﺸﮕﺎهﻫﺎ و ﻣﺆﺳﺴﺎت آﻣﻮزش ﻋﺎﻟﯽ ﮐﺸﻮر و ﺟﻤﻊﺑﻨﺪي و ﻧﺘﯿﺠﻪﮔﯿﺮي اراﺋﻪ ﺷﺪ.