بررسي اثر قوس‌زدگي در تونل‌هاي شهري مشهد مقدس با استفاده از روش تئوري ترزاقي

پس از ايجاد حفريه ي زيرزميني، اجزاي مجاور بخش حفاري شده، تمايل به حركت به سمت درون حفريه را دارند. عكس العمل بخشهاي ثابت و سالم زمين در مقابل حركت بخش هاي تسليم شده اطراف حفريه را قوس زدگي گويند. قوس زدگي يكي از متداول ترين پديده ها در رويارويي با خاك بوده و به معناي انتقال بار از بخش تسليم شده به بخش هاي ثابت مجاور است. حفريه هاي زيرزميني با استفاده ا ز اثر قوس زدگي، قادر به كاهش مقدار بار موثر روباره و در نتيجه كاهش نگهداري مي باشند. در اكثر پروژه هاي داخلي به خاطر عدم اعمال پديده قوس زدگي، اغلب بارهاي روي حفريه بزرگ تر از مقادير واقعي محاسبه شده و موجب اتلاف وقت و سرمايه در اجراي پروژه مي شود. در اين تحقيق ضمن معرفي پديده قوس زدگي، با استفاده از مطالعات انجام شده در پروژه هاي قطار شهري مشهد به بررسي قوس زدگي در دشت مشهد پرداخته شده است. نتايج، تغييرات ژئوتكنيكي نسبتا قانونمندي را از غرب و جنوب غرب به سمت شرق و شمال شرق دشت مشهد نشان مي دهند كه تقريبا موافق با مسير خط 2 قطار شهري مي باشند. از اين رو اطلاعات حاصل از پروژه خط 2، نمونه مطالعاتي مناسبي جهت مطالعه قوس زدگي در دشت مشهد است. نهايتا با استفاده از روش تئوري كلاسيك ترزاقي پديده قوس زدگي در دشت مشهد بررسي و حداقل عمق لازم جهت تشكيل قوس فشار بيش از 100 متر به دست آمده است. با توجه به عمق كم تونل هاي شهري در مشهد كه كمتر از 20 متر بوده قوس فشار تشكيل نخواهد شد اين در حالي است كه كاهش ارتفاع بار فعال رو حفريه، حضور پديده قوس زدگي فعال را نشان مي دهد.