بررسي تئوري ها و مدل هاي دلبستگي مكاني در جهت تبيين مدل دلبستگي مكاني

مكان تنها يك سرپناه براي فعاليت هاي انسان نيست بلكه پديده اي است كه انسان در تعامل خود با آن بدان تأثير مي گذارد و تأثير مي پذيرد كه آن بخش مهمي از روان شناسي محيطي محسوب مي شود روان شناسي محيطي به مطالعه تأثيرات شناختي فردي در رابطه با محيط مي پردازد و ارزش ها معاني و اولويت هاي محيطي را دنبال مي كند. اگر از زاويه نيازهاي انسان نيز به اين مسئله نظاره كنيم نياز انسان به تعامل عاطفي يا مكاني كه خود در آن زندگي مي كند و يا به عبارتي دلبستگي به مكان از جمله مهم ترين ابعاد تأثير محيط بر رفتار انسان است. به عقيده برخي از كارشناسان و معماران علاوه بر توجه به ارزش كاربري زمين بايد به ارزش هاي احساسي، عاطفي و رواني آن نيز توجه كنند. لذا در اين پژوهش تلاش شده پيوند ميان حوزه هاي روان شناسي و معماري با مبنا قرار دادن جايگاه روان شناسي محيطي در طراحي شهري و اهميت شناخت ارتباط بين محيط و طراحي(به ويژه معماري) مد نظر قرار گيرد. بر اساس اين پژوهش بر پايه مرور متون و اسناد مرتبط در اين حوزه ضمن ارائه تعاريف روان شناسي محيطي، دل بستگي مكاني به واكاوري ابعاد مختلف روان شناسي محيطي و دلبستگي مكاني در ايجاد نوع خاص رفتار اجتماعي شهروندان نيز طبقه بندي علل و عوامل دخيل در ايجاد و تغيير آن، سپس در آخر به تبيين مدلي نو از عناصر و فرآيندهاي دخيل در شكل گيري اين رابطه انجام شده كه نتايج حاكي از آن است كه دلبستگي به مكان داراي ابعاد مختلف عاطفي، شناختي، عملكردي و رفتاري مي باشد. به علاوه اين كيفيت بر پايه تعامل عناصر مختلف شامل: انسان، مكان، مشاركت در فرآيند طراحي مكان، نحوه تعامل انسان و مكان و عامل زمان مي باشد.