راهكارهاي مؤثر جهت كاهش اثرات استرس گرمايي بر پوسته ي تخم مرغ

استرس ناشي از درجه حرارت هاي بالا به عنوان يكي از مشكلات و چالش هاي مهم در صنعت پرورش طيور به ويژه در كشور - هاي گرمسيري و نيمه گرمسيري مانند ايران مي باشد. استرس گرمايي باعث افزايش تلفات، كاهش مصرف خوراك در مرغهاي تخمگذار، كاهش كيفيت پوسته تخم مرغ و افزايش احتمال شكستگي آنها گرديده و از اينرو خسارات اقتصادي در خور توجهي را بر اين صنعت تحميل مي نمايد. هدف از اين مقاله، مروري بر اثرات استرس گرمايي بر كيفيت پوسته تخم مرغ مي باشد. كاهش كيفيت پوسته تخم مرغ در درجه حرارت هاي بالا از طريق چندين مكانيسم هايي از قبيل: كاهش مصرف خوراك و در نتيجه كاهش مواد معدني مورد نياز جهت تشكيل پوسته، آلكالوز تنفسي، كاهش خونرساني به غده پوسته ساز (رحم)، و كاهش دي اكسيد كربن ناشي از له له زدن مكرر در درجه حرارت هاي بالا، سطح پايين كلسيم خون، كاهش كربنيك انيدراز و بالنتيجه بيكربنات مؤثر در تشكيل پوسته تخم مرغ در رحم و كليه ها و كمبود اسيد آسكوربيك مورد نياز براي توليد ماتريكس پوسته به وقوع مي پيوندد. تحت شرايط استرس گرمايي، به واسطهي افزايش جريان خون به بافت هاي محيطي و كاهش ورود خون به اويدو كت (و به رحم)، كيفيت پوسته تخم مرغ كاهش مي يابد. كاهش تبديل ويتامن ;D به شكل فعال آن تحت شرايط استرس گرمايي سبب نازك شدن پوسته تخم مرغها مي شود. با توجه به وجود اين چالش اساسي در صنعت پرورش طيور، جهت كاهش اثرات زيانبار استرس گرمايي راهكارهايي پيشنهاد مي گردد كه عبارتند از: افزودن ويتامين هاي D و C، بيكربنات سديم، آلومينوسيليكاتهاء چربي و مواد معدني جهت ساخت پوسته به جيره و تأمين آب سرد يا آب كربناته و نهايتا درمان دارويي با آسپيرين و اسيد ساليسيليك براي كاهش استرس گرمايي. اعمال سيستم مديريتي مناسب، جمع آوري به موقع تخم مرغها و جداسازي تخم مرغ - هاي مشكل دار و انتخاب سويه هاي مقاوم به شرايط گرما نيز مي توانند در اين راستا مؤثر واقع شوند.