بروز پان افتالمي در يك گله بوقلمون گوشتي

كلي باسيلوز بيماري عفوني ناشي از اشريشيا كلي است كه عامل بيماري به عنوان پاتوژن اوليه يا ثانويه عمل مي كند و باعث بروز چهره هاي باليني متفاوتي از بيماري در پرندگان مي شود. اشكال مختلف كلي باسيلوز در پرندگان را مي توان در دو گروه عمده عفونت هاي موضعي و سيستميك تقسيم بندي كرد. از جمله فرم هاي غير معمول و كمتر شايع كلي باسيلوز كه گاهي متعاقب عفونت هاي سيستميك كلي باسيلوز اتفاق مي افتد، پان افتالمي است. در اين گزارش علمي، موردي از بروز پان افتالمي همراه با تلفات بالا در يك گله بوقلمون گوشتي ارائه مي شود. در آذرماه سال 1390، تعدادي جوجه بوقلمون بيمار و تلف شده از يك مزرعه صنعتي پرورش بوقلمون به ظرفيت 2000 قطعه به كلينيك دانشكده دامپزشكي دانشگاه رازي ارجاع داده شد. سن جوجه ها در هنگام ارجاع به كلينيك 4 روز بود. تلفات از سن 2 روزگي با 10 قطعه در شبانه روز شروع و در سن 4 روزگي به 160 قطعه در شبانه روز رسيده بود. علايم باليني مشاهده شده شامل ضعف و بي حالي، ترشحات چركي در يك چشم، كوري يكطرفي، زمين گير شدن و مرگ بود. با سوابهاي استريل، از ترشحات چركي چشم جوجه ها نمونه برداري شد. در كالبدگشايي جوجه هاي تلف شده و بيماران يوتينايز شده، امفاليت، عفونت كيسه زرده و در مواردي، پريكارديت مشاهده شد. از كيسه هاي زرده عفوني و پريكارد نمونه گيري به عمل و آمد و به همراه سوابهاي تهيه شده از چشم، براي كشت، جداسازي و شناسايي عامل بيماري، سريعا به آزمايشگاه ميكروبيولوژي ارسال شد. از تمام نمونه هاي كشت داده شده، اشريشيا كلي جدا گرديد. پرندگان سالم و برخوردار از سيستم دفاعي كامل، به ميزان قابل توجهي به عفونت هاي طبيعي ناشي از اشريشيا كلي، حتي سويه هاي حاد مقاوم هستند. عفونت ناشي از اشريشيا كلي وقتي حادث مي شود كه پوست با سدهاي مخاطي بدن به دليلي آسيب ببينند، سيستم ايمني سركوب شود، پرنده در معرض آلودگي بيش از حد قرار بگيرد و يا تحت استرس شديد باشد. بروز پان افتالمي در اين گله بوقلمون احتمالا ناشي از سيستميك شدن عفونت كيسه زرده بوده است.