بررسي روابط برخي صفات فيزيولوژيك و زراعي با عملكرد سويا تحت تنش شوري

Evaluation of the relationships of some physiogical and agronomic traits with soybean yield under salinity

به منظور تعيين اثرات مستقيم و غير مستقيم برخي صفات فيزيولوژيك و زراعي با عملكرد سويا تحت تنش شوري، در سال زراعي 1395-1394 آزمايش فاكتوريل در قالب طرح بلوك كامل تصادفي با 3 تكرار در گلخانه دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي ساري انجام گرفت. تيمارها شامل چهار ژنوتيپ سويا (هيل، دير، فورد و ويليامز)، سه سطح گوگرد (شاهد، 5 و 10 گرم گوگرد پودري) و سه سطح شوري (شاهد، 4 و 8 دسي‌زيمنس بر متر) بودند. صفات مورد ارزيابي عبارت بودند از محتواي كلروفيل a، محتواي كلروفيل b، محتواي كلروفيل كل، محتواي كارتنوئيد، ارتفاع شاخه اصلي، تعداد شاخه فرعي، طول غلاف، تعداد گره، وزن صد دانه و عمكلرد دانه. قبل از انجام تجزيه عليت براي حذف اثر صفات غير مؤثر يا كم‌تأثير بر روي عملكرد دانه از تجزيه رگرسيون گام‌به‌گام استفاده شد. نتايج حاصل از تجزيه عليت نشان داد كه اثر مستقيم صفات محتواي كلروفيل a، محتواي كلروفيل b و محتواي كلروفيل و وزن 100 دانه بر عملكرد دانه مثبت بود. اين نتيجه بيانگر آنست كه ژنوتيپ‌هايي براي شرايط شوري مناسبند كه فتوسنتز خود را بيشتر حفظ كنند. چراكه چنين ژنوتيپ‌هايي داراي توانايي توليد شيره پرورده بيشتري بوده و مي‌توانند در مقابل شوري و كاهش عملكرد، از خود مقاومت بيشتري نشان دهند. لذا استفاده از اين صفات براي گزينش ژنوتيپ‌هاي سويا تحت شرايط شوري پيشنهاد مي‌شود.

In order to determine direct and indirect effects of some physiological and agronomic characteristics with soybean yield under salinity stress, a factorial experiment based on a randomized complete block design with 3 replications was conducted in greenhouse of Sari University of Agricultural Sciences and Natural Resources in 2015-2016.The treatments consisted of four soybean genotypes (Hill, Dayr, Ford and Williams), three levels of sulfur (control, 5 and 10 g powdered sulfur) and three levels of salinity (control, 4 and 8 dSm-1). Evaluated Characteristics were chlorophyll a content, chlorophyll b content, total chlorophyll content, carotenoid content, main branch height, number of branches, pod length, number of nodes, 100 seed weight and grain yield. Before taking place path analysis to eliminate the ineffective characteristics on the yield, regression analysis were used. Results of path analysis showed direct effects of chlorophyll a content, chlorophyll b content, total chlorophyll content and 100 grain weight on grain yield were positive. This result suggests that genotypes are suitable for salinity conditions that preserve their photosynthesis. Because these genotypes have the ability to produce more assimilation and can show more resistance againest salinity and reduced yield. Therefore, using of these traits suggested for selecting soybean genotypes under salinity conditions.