ﺑﺮرﺳﯽ اﻧﻮاع ﺗﮑﻨﯿﮏﻫﺎي ﻣﺮﺳﻮم در ﺗﺨﺼﯿﺺ و ﻗﯿﻤﺖﮔﺬاري آب ﮐﺸﺎورزي

در ﺳﺎﻟﻬﺎي اﺧﯿﺮ ﮐﻤﯿﺎﺑﯽ و ﻣﺤﺪودﯾﺖ دﺳﺘﺮﺳﯽ ﺑﻪ آب در ﺑﺨﺶ ﮐﺸﺎورزي، ﺑﻌﻨﻮان ﺑﺰرﮔﺘﺮﯾﻦ ﺑﺨﺶ ﻣﺼﺮفﮐﻨﻨﺪه آب در ﺟﻬﺎن، ﺧﻮد را ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻧﻤﺎﯾﺎن ﺳﺎﺧﺘﻪ و از اﯾﻨﺮوﺳﺖ ﮐﻪ در اواﺧﺮ ﻗﺮن ﺑﯿﺴﺘﻢ، ﺑﺮ ﻟﺰوم ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﯾﻦ ﻣﻨﺒﻊ ﺑﻌﻨﻮان ﮐﺎﻻﯾﯽ اﻗﺘﺼﺎدي، ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺷﺪه و در ﻣﺬاﮐﺮات ﺑﯿﻦاﻟﻤﻠﻠﯽ از ﺟﻤﻠﻪ ﻧﺸﺴﺖ رﯾﻮ، ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﻫﻤﯿﺖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ آّب، آﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﺎ روﯾﮑﺮدﻫﺎي ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ در اﯾﻦ زﻣﯿﻨﻪ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﮔﺎم ﻣﻬﻤﯽ در ﺟﻬﺖ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻣﻮﻓﻖﺗﺮ آن ﺗﻠﻘﯽ ﺷﻮد. ﻫﺪف ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺣﺎﺿﺮ، ﻣﻌﺮﻓﯽ و ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﮑﻨﯿﮏﻫﺎي ﻣﺮﺳﻮم در ﺗﺨﺼﯿﺺ و ﻗﯿﻤﺖﮔﺬاري آب ﮐﺸﺎورزي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻌﻨﻮان دو رﮐﻦ ﻣﻬﻢ در ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻣﻨﺎﺑﻊ آب، ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﻣﯽﮔﯿﺮﻧﺪ. در اﯾﻦ راﺳﺘﺎ اﺑﺘﺪا ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺗﻘﺎﺿﺎي ﻣﻨﺎﺑﻊ آب و دو رﮐﻦ ﻧﺎﻣﺒﺮده، ﻣﻌﺮﻓﯽ و ﺑﺮﺧﯽ از ﺗﮑﻨﯿﮏﻫﺎي ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده در ﺗﺨﺼﯿﺺ آب در اﯾﺮان و ﺳﺎﯾﺮ ﮐﺸﻮرﻫﺎ، ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﯽﮔﺮدﻧﺪ. در اداﻣﻪ، ﺿﻤﻦ ﺑﺮ ﺷﻤﺮدن ﻓﻮاﯾﺪ ﻧﺎﺷﯽ از ﻗﯿﻤﺖﮔﺬاري درﺳﺖ آب، ﺑﻪ ﺗﺒﯿﯿﻦ ﺑﺮﺧﯽ از روﯾﮑﺮدﻫﺎي ﺗﺠﺮﺑﯽ ﻗﯿﻤﺖﮔﺬاري آب ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﻣﯽ-ﺷﻮد. ﺑﺮرﺳﯽ ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت اﻧﺠﺎم ﺷﺪه در زﻣﯿﻨﻪ ﺗﺨﺼﯿﺺ ﻣﻨﺎﺑﻊ آب، ﺗﮑﻨﯿﮏﻫﺎي ﻣﺪﻟﺴﺎزي و ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﺗﺨﺼﯿﺺ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﮑﻨﯿﮏﻫﺎي ﺑﻬﯿﻨﻪﺳﺎزي و ﻣﻌﯿﺎر ﺣﺪاﮐﺜﺮ ﺳﺎزي درآﻣﺪ، ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﮐﺎرﺑﺮد را داﺷﺘﻪ اﺳﺖ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﻨﺎﺑﻊ در زﻣﯿﻨﻪ ﻗﯿﻤﺖﮔﺬاري آب ﮐﺸﺎورزي ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﻗﯿﻤﺖﮔﺬاري درﺳﺖ آب ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺮﻓﻪﺟﻮﯾﯽﻫﺎﯾﯽ را در ﻣﺼﺮف آب ﺑﺪﻧﺒﺎل داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ وﻟﯽ ﻣﯿﺰان ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﯾﯽ و ﺳﺎﯾﺮ ﭘﯿﺎﻣﺪﻫﺎي ﻗﯿﻤﺖﮔﺬاري، ﺗﺎ ﺣﺪ زﯾﺎدي ﺑﻪ ﺷﺮاﯾﻂ ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ، اﻗﺘﺼﺎدي و ﻣﻨﻄﻘﻪ اي بستگي دارد.