تاﺛﯿﺮ ﭘﺨﺶ ﺳﯿﻼب ﺑﺮ روﻧﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻧﯿﺘﺮات و آﻫﻦ در آﺑﻬﺎي زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ ﺷﻤﺎل درﯾﺎﭼﻪ اروﻣﯿﻪ

آب از اﺻﻠﯽ ﺗﺮﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺤﺪودﯾﺖ در دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﭘﺎﯾﺪار اﺳﺖ ﺑﺨﺼﻮص در ﻣﻮاردي ﮐﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫـﺎي ﮐﻤﯽ ﻣﻨﺎﺑﻊ آﺑﯽ از ﻧﻈﺮ ﮐﯿﻔﯽ ﻧﯿﺰ در ﻣﻌﺮض ﺗﻬﺪﯾﺪ ﺟﺪي ﻗﺮار داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎي ﮐﻤﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻃﺒﯿﻌـﯽ و در اﺛﺮ اﻓﺰاﯾﺶ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ آﯾﺪ در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﻫﺎي ﮐﯿﻔﯽ ﺑﻪ دﻟﯿﻞ اﺳﺘﻔﺎده ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ، اﺳﺘﻔﺎده ﻧﺎﮐﺎرآﻣـﺪ از ﻣﻨﺎﺑﻊ آب و ﻋﺪم ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺻﺤﯿﺢ ﭘﺴﺎب ﻫﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪي ﺑﻮﺟﻮد ﻣﯽ آﯾﺪ. در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ اﻟـﻮدﮔﯽ ﻫـﺎي ﻧﯿﺘـﺮات و آﻫـﻦ در اب ﻫﺎي زﯾﺮزﻣﯿﻨﯽ دﺷﺖ ﺗﺴﻮج و روﻧﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮ اﯾﻦ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎ در اﺛﺮ ﭘﺨﺶ ﺳﯿﻼب در ﺳﺎﻟﻬﺎي 84-88ﺑﺮرﺳﯽ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳـﺖ ﺑﻪ ﻫﻤﯿﻦ ﻣﻨﻈﻮر از ﺣﺪود 20 ﺣﻠﻘﻪ ﭼﺎه ﺷﺎﻣﻞ ﭼﺎه ﻫﺎي ﭘﯿﺰوﻣﺘﺮي و ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري ﻣﻨﻄﻘﻪ ﮐﻪ در ﻧﻮاﺣﯽ ﺑﺎﻻدﺳﺖ، ﻣﯿـﺎﻧﯽ و ﭘﺎﯾﯿﻦ دﺳﺖ دﺷﺖ ﻗﺮار دارﻧﺪ در دو ﻓﺼﻞ ﺧﺸﮏ و ﺗﺮ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮداري آب ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺖ. ﺑﺮرﺳﯽ ﻫﺎ ﻧﺸـﺎن داد ﺗﻐﯿﯿـﺮات ﻣﯿﺰان ﻧﯿﺘﺮات و آﻫﻦ در دو ﻓﺼﻞ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮداري ﺑﺴﯿﺎر ﺷﺪﯾﺪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﻣﯿﺰان ﻧﯿﺘﺮات در ﺑﻌﻀـﯽ از ﻗﻨـﻮات و ﭼﺸـﻤﻪ ﻫـﺎ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﯽ را ﺑﻪ ﺧﻮد اﺧﺘﺼﺎص داده اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺎﯾﺪ ﯾﮑﯽ از دﻻﯾﻞ آن ﻏﻨـﯽ ﺷـﺪن آب زﯾﺮزﻣﯿﻨـﯽ از ﻧﯿﺘـﺮات در ﻣﺤﻞ رﯾﺸﻪ ﮔﯿﺎﻫﺎن ﺑﺎﺷﺪ .از ﻃﺮﻓﯽ اﮐﺜﺮ ﭼﺎه ﻫﺎي واﻗﻊ در ﺑﯿﻦ ﺑﺎﻏﺎت داراي ﻣﯿﺰان ﻧﯿﺘﺮات ﺑﻪ ﻣﺮاﺗـﺐ ﺑـﺎﻻﯾﯽ ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ ﺑﻘﯿﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮرﺳﯽ روﻧﺪ ﺗﻐﯿﯿﺮ آﻟﻮدﮔﯽ در ﻃﯽ ﺳﺎﻟﻬﺎي 84-88 ﺑﯿﺎﻧﮕﺮ روﻧﺪ ﮐﺎﻫﺸﯽ در ﭼـﺎه ﻫـﺎي ﻣﺘـﺎﺛﺮ از ﭘﺨﺶ ﺳﯿﻼب ﺑﻮد در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐﻪ در ﺳﺎﯾﺮ ﭼﺎه ﻫﺎ ﭼﻨﯿﻦ روﻧﺪي ﻣﺸﺎﻫﺪه ﻧﻤﯽ ﮔﺮدد