ارزﯾﺎﺑﯽ اﮐﻮﻟﻮژﯾﮏ و زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻧﺎﺷﯽ ازﺗﺨﺮﯾﺐ زﯾﺴﺘﮕﺎه هاي رودﺧﺎﻧﻪ اي ﺳﺎﺣﻠﯽ و ﻧﻮاﺣﯽ ﻣﺼﺒﯽ ﮐﺸﻮر ﺑﻪ روش ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ Pastakia و ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي GIS

اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺎ ﻫﺪف ارزﯾﺎﺑﯽ اﮐﻮﻟﻮژﯾﮏ و زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺣﺴﺎس و آﺳﯿﺐ ﭘﺬﯾﺮ ﺳﻮاﺣﻞ ﮐﺸﻮر ﺑﺎ ﺗﺄﮐﯿﺪ ﺑﺮ زﯾﺴﺘﮕﺎﻫﻬﺎي رودﺧﺎﻧﻪ اي و ﻧﻮاﺣﯽ ﻣﺼﺒﯽ– دﻟﺘﺎﯾﯽ ﺷﻤﺎل و ﺟﻨﻮب ﮐﺸﻮر و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﺮ اﺳﺎس ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭘﺮوژه ﻫﺎ و ﻃﺮح ﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ اﮐﻮﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻣﻬﻢ و ﺣﺴﺎس ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺳﺎﺣﻠﯽ ﮐﺸﻮر ﻃﯽ ﯾﮏ دورة 10 ﺳﺎﻟﻪ ) 1388– 1378 ( ﺗﻨﻈﯿﻢ و اراﺋﻪ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺳﺎﺣﻠﯽ ﺟﻨﻮب ﮐﺸﻮر ) ﺑﺪون اﺣﺘﺴﺎب ﻃﻮل ﺳﻮاﺣﻞ ﺟﺰاﯾﺮ ( ﺷﺎﻣﻞ ﺧﻠﯿﺞ ﻓﺎرس و درﯾﺎي ﻋﻤﺎن در ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﭼﻬﺎر اﺳﺘﺎن ﺧﻮزﺳﺘﺎن ، ﺑﻮﺷﻬﺮ، ﻫﺮﻣﺰﮔﺎن ، ﺳﯿﺴﺘﺎن و ﺑﻠﻮﭼﺴﺘﺎن و ﻃﻮل ﺳﺎﺣﻠﯽ ﺣﺪود 3820 ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮ و ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺳﺎﺣﻠﯽ ﺷﻤﺎل ﮐﺸﻮر ﺷﺎﻣﻞ درﯾﺎي ﺧﺰر در ﺗﻤﺎس ﺑﺎ ﺳﻪ اﺳﺘﺎن ﮔﯿﻼن ، ﻣﺎزﻧﺪران ، ﮔﻠﺴﺘﺎن و ﻃﻮل ﺳﺎﺣﻠﯽ ﺣﺪود 870 ﮐﯿﻠﻮﻣﺘﺮ ، ﺑﺎ داراﺑﻮدن وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي ﺧﺎص و ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻔﺮد اﮐﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ و زﯾﺴﺖ ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻧﻘﺶ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻤّﯽ را در ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺳﺎﺣﻠﯽ ﻋﻬﺪهدار ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﺮﺧﻮرداري از ﺗﻨﻮّع زﯾﺴﺘﯽ ﮔﻮﻧﻪاي و زﯾﺴﺘﮕﺎﻫﯽ ، ﭘﺮاﮐﻨﺶ ﺟﻮاﻣﻊ ﮔﯿﺎﻫﯽ و ﺟﺎﻧﻮري ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻔﺮد ، وﺟﻮد ذﺧﺎﯾﺮ و ﻣﻨﺎﺑﻊ زﯾﺴﺘﯽ و ﻏﯿﺮ زﯾﺴﺘﯽ ارزﺷﻤﻨﺪ و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺗﺄﺛﯿﺮﭘﺬﯾﺮي ازﻣﻨﺎﺑﻊ آﻻﯾﻨﺪه و آﻟﻮدﮔﯽﻫﺎي ﮐﺎﻧﻮﻧﯽ و ﻏﯿﺮﮐﺎﻧﻮﻧﯽ ﺑﺨﺼﻮص در رودﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺳﺎﺣﻠﯽ و ﻧﻮاﺣﯽ ﻣﺼﺒﯽ– دﻟﺘﺎﯾﯽ ﻣﻮﺟﺐ ﮔﺮدﯾﺪه اﺳﺖ اِﻋﻤﺎل و اِﺟﺮاي ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻓﻌّﺎﻟﯿّﺖ ﻣﺪﯾﺮﯾﺘﯽ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺣﻔﺎﻇﺖ و ﺑﺎزﺳﺎزي ﺑﺮاﺳﺎس اﺻﻮل ﻋﻠﻤﯽ و ﺑﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت و ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت اﺳﺘﺎﻧﺪارد اﻧﺠﺎم ﭘﺬﯾﺮد روش ﻣﺎﺗﺮﯾﺲ ﭘﺎﺳﺘﺎﮐﯿﺎ ) Pastakia ( ﺑﺮاﺳﺎس ﯾﮏ ﺗﻌﺮﯾﻒ اﺳﺘﺎﻧﺪارد از ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﻣﻬّﻢ ارزﯾﺎﺑﯽ ﻗﺮار دارد . ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ از ﻧﻈﺮ ﺷﺮاﯾﻂ ) اﻣﺘﯿﺎز ﮐﺴﺐ ﺷﺪه را ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻣﯽ دﻫﻨﺪ ( و ﯾﺎ از ﻧﻈﺮ ﻣﻮﻗﻌﯿّﺖ ) اﻣﺘﯿﺎز ﮐﺴﺐ ﺷﺪه را ﺗﻐﯿﯿﺮ ﻧﻤﯽ دﻫﻨﺪ ( داراي ارزش ﻫﺴﺘﻨﺪ . از ﻣﻬّﻤﺘﺮﯾﻦ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎي ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎر ژﺋﻮﻣﻮرﻓﻮﻟﻮژي و وﯾﮋﮔﯿﻬﺎي زﯾﺴﺘﮕﺎﻫﯽ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻣﺤﯿﻄﯽ ﻣﺆﺛّﺮ، ﻓﺮاواﻧﯽ و ﺗﻨﻮّع آﺑﺰﯾﺎن ، ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻓﯿﺰﯾﮑﯽ ﻧﻈﯿﺮ اﻣﻮاج ، ﺟﺰر و ﻣﺪ ، ﺟﺮﯾﺎن ﻫﺎي ﺳﺎﺣﻠﯽ ﻣﻮازي و ﻋﻤﻮد ﺑﺮ ﺧﻂ ﺳﺎﺣﻞ ، ﺳﻠﻮﻟﻬﺎي رﺳﻮﺑﯽ اﺷﺎره ﻧﻤﻮد