ﮐﺎﻫﺶ اﺛﺮات آﺑﯿﺎري ﺑﺎ آب ﺷﻮر درﯾﺎ ﺑﺮ ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت ﺑﯿﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ ﺧﺎك از ﻃﺮﯾﻖ ﺑﺮﺧﯽ اﺻﻼح ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي آﻟﯽ و ﻣﻌﺪﻧﯽ

داﻧﻪ ﺳﻮﯾﺎ ﺑﻄﻮر ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﺎ 18 درﺻﺪ روﻏﻦ و 44 درﺻﺪ ﭘﺮوﺗﺌﯿﻦ ﻣﻘﺎم ﻧﺨﺴﺖ را در ﺗﺄﻣﯿﻦ روﻏﻦ ﮔﯿﺎﻫﯽ و ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻓﺮآورده ﻫﺎي ﭘﺮوﺗﺌﯿﻨﯽ و ﺧﻮراك دام در ﺟﻬﺎن دارا ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﺷﻮري ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﻋﻮاﻣﻞ ﻏﯿﺮزﯾﺴﺘﯽ ﺗﺄﺛﯿﺮﮔﺬار ﺑﺮ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﮔﯿﺎه ﺳﻮﯾﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﮔﺮﭼﻪ ﺷﻮري ﻣﺸﮑﻞ ﺟﺪي ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺤﺼﻮل در اﺳﺘﺎﻧﻬﺎي ﻣﺎزﻧﺪران و ﮔﻠﺴﺘﺎن ﮐﻪ ﺣﺪود 80 درﺻﺪ اراﺿﯽ ﺗﺤﺖ ﮐﺸﺖ ﺳﻮﯾﺎي ﮐﺸﻮر در آﻧﻬﺎ ﻗﺮار دارد ﻧﯿﺴﺖ، وﻟﯽ ﻣﺸﮑﻞ آﯾﻨﺪه در اﯾﻦ اﺳﺘﺎﻧﻬﺎ ﺑﻪ وﯾﮋه در اراﺿﯽ ﻧﺰدﯾﮏ درﯾﺎي ﺧﺰر و ﻧﯿﺰ ﻣﺸﮑﻞ ﻓﻌﻠﯽ در اراﺿﯽ ﺟﻨﻮب ﮐﺸﻮر ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﻣﺼﺮف ﻣﻮاد اﺻﻼﺣﯽ آﻟﯽ و ﻣﻌﺪﻧﯽ در ﺧﺎك ﻫﺎي ﺗﺤﺖ ﺗﻨﺶ ﺷﻮري، ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺳﺒﺐ ﺗﻌﺪﯾﻞ اﺛﺮات ﺷﻮري ﺑﺮ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻫﺎي ﻣﯿﮑﺮوﺑﯽ و وﯾﮋﮔﯽﻫﺎي ﺑﯿﻮﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺧﺎك ﮔﺮدد. ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﯽ اﺛﺮ ﺷﻮري آب درﯾﺎ و ﺑﺮﺧﯽ اﺻﻼح ﮐﻨﻨﺪه ﻫﺎي آﻟﯽ و ﻣﻌﺪﻧﯽ ﺑﺮ ﺗﻨﻔﺲ ﻣﯿﮑﺮوﺑﯽ و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻓﺴﻔﺎﺗﺎزﻫﺎي اﺳﯿﺪي و ﻗﻠﯿﺎﯾﯽ ﺧﺎك رﯾﺰوﺳﻔﺮي ﺳﻮﯾﺎ، آزﻣﺎﯾﺸﯽ ﺑﺎ 5 ﺳﻄﺢ ﺷﻮري )ﺷﺎﻣﻞ S1= 0/8، 1/6 = S4= 4/8 ،S3= 3/2 ،S2 وS5= 6/4 دﺳﯽ زﯾﻤﻨﺲ ﺑﺮ ﻣﺘﺮ از ﻣﻨﺒﻊ آب درﯾﺎي ﺧﺰر( و 5 ﺗﯿﻤﺎر ﻣﻮاد اﺻﻼح ﮐﻨﻨﺪه ﺷﺎﻣﻞ T1)ﺷﺎﻫﺪ ﺑﺪون ﻣﺼﺮف ﻣﺎده اﺻﻼﺣﯽ(، T2)20 ﺗﻦ ﮔﭻ در ﻫﮑﺘﺎر(، T3)20 ﺗﻦ ﮐﻮد داﻣﯽ در ﻫﮑﺘﺎر(، T4)10 ﺗﻦ ﮔﭻ + 10 ﺗﻦ ﮐﻮد داﻣﯽ در ﻫﮑﺘﺎر( و T5)15 ﺗﻦ ﮔﭻ + 15 ﺗﻦ ﮐﻮد داﻣﯽ در ﻫﮑﺘﺎر( در ﺷﺮاﯾﻂ ﮔﻠﺪاﻧﯽ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻓﺎﮐﺘﻮرﯾﻞ در ﻗﺎﻟﺐ ﻃﺮح ﺑﻠﻮك ﻫﺎي ﮐﺎﻣﻞ ﺗﺼﺎدﻓﯽ در 3 ﺗﮑﺮار اﺟﺮا ﮔﺮدﯾﺪ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻄﻮح ﺷﻮري ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻨﻔﺲ ﻣﯿﮑﺮوﺑﯽ و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ آﻧﺰﯾﻢ ﻫﺎي ﻓﺴﻔﺎﺗﺎز اﺳﯿﺪي و ﻗﻠﯿﺎﯾﯽ ﺧﺎك رﯾﺰوﺳﻔﺮي ﮔﺮدﯾﺪ، اﻣﺎ روﻧﺪ اﯾﻦ ﮐﺎﻫﺶ در ﺑﯿﻦ ﺗﯿﻤﺎرﻫﺎي ﻣﻮاد اﺻﻼﺣﯽ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻧﺒﻮده اﺳﺖ. ﻣﯿﺰان ﺗﻨﻔﺲ ﺧﺎك و ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ آﻧﺰﯾﻤﯽ در ﺗﯿﻤﺎرﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ از ﺳﻄﻮح ﺑﺎﻻي ﻣﻮاد اﺻﻼح ﮐﻨﻨﺪه آﻟﯽ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﻮاد اﺻﻼح ﮐﻨﻨﺪه ﻏﯿﺮآﻟﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻌﻨﯽ دار ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﺳﺎﯾﺮ ﺗﯿﻤﺎرﻫﺎ ﺑﻮد. اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻄﻮح ﺷﻮري در ﺗﯿﻤﺎر ﺑﺪون ﻣﺼﺮف ﻣﺎده اﺻﻼﺣﯽ ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ آﻧﺰﯾﻤﯽ و ﺗﻨﻔﺲ ﻣﯿﮑﺮوﺑﯽ ﺧﺎك ﮔﺮدﯾﺪ، در ﺣﺎﻟﯽ ﮐﻪ ﮐﺎرﺑﺮد ﺗﻮام ﮐﻮد داﻣﯽ و ﮔﭻ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان اﺻﻼح ﮐﻨﻨﺪه آﻟﯽ و ﻏﯿﺮ آﻟﯽ ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎي ﺑﯿﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ ﻣﻮرد ﻧﻈﺮ ﺷﺪ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﻧﺸﺎن داد ﮐﻪ ﺗﯿﻤﺎر T5 ﺑﯿﺸﺘﺮﯾﻦ ﺗﻨﻔﺲ و ﺗﯿﻤﺎر T3 ﺑﺎﻻﺗﺮﯾﻦ ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ آﻧﺰﯾﻤﯽ را در ﺑﯿﻦ ﺗﯿﻤﺎرﻫﺎي ﻣﺎده اﺻﻼﺣﯽ در ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺷﻮري، از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن دادﻧﺪ.