بررسي تاثير اقليم بر منابع آب و عملكرد گندم در شهرستان فردوس

در حال حاضر رشد جمعيت مشكلات تامين مواد غذايي را دو چندان كرده و بسياري معتقدند كه اگر جمعيت با يك آهنگ تصاعد حسابي رشد نمايد نياز به غذا آهنگ رشد تصاعد هندسي خواهد داشت ، طي سالهاي گذشته بازدهي محصولات كشاورزي بطور چشمگيري افزايش يافته و اين افزايش مديون عوامل مختلف از جمله كاربرد روشهاي علمي در مراحل مختلف كاشت ، داشت و برداشت بوده است با توجه به شرايط نامساعد اقليمي و تغيير اقليم در تمامي دنيا و خصوصا مناطق خشك و نيمه خشك مانند ايران يكي از عوامل مهم در افزايش بازدهي محصول تامين آب مورد نياز گياه در يك نظام پايدار مي باشد خشكي و خشكسالي مهمترين عوامل تنش زاي محيطي هستند كه توليد محصولات كشاورزي را با مشكل مواجه مي سازند آثار اين عوامل زماني بروز پيدا مي كند كه تركيبي از عوامل فيزيكي و محيطي شامل كم آبي (افت آبهاي زير زميني) ،افزايش غلظت نمك در خاك ،تبخير بالا و ساير عوامل باعث ايجاد تنش در فيزيولوژي رشد گياه شده و در نتيجه باعث كاهش توليد شود. مطالب اين مقاله مربوط به تاثير اقليم و شرايط خشكسالي بر منابع آب ،افت آبهاي زير زميني و افزايش غلظت نمك در اراضي و كاهش عملكرد محصول گندم در شهرستان فردوس با توجه به روند نزولي هيدرو گراف واحد آبخوان دشت فردوس كه حكايت از كاهش حجم آبخوان آبرفتي و كاهش مخزن آب زيرزميني اين دشت مي نمايد،بوده و بررسي ها نشان مي دهد در طول دوره پنج ساله 77-78 لغايت 81-82 سطح آب زيرزميني معادل 0/77 متر و سالانه بطور متوسط 0/15 متر افت نموده است با در نظر گرفتن ميزان ضريب ذخيره برابر 6/5 درصد و مساحت آبخوان برابر 500 كيلو مترمربع سالانه شاهد كسري مخزن معادل 5 ميليون مترمكعب در آبخوان آبرفتي اين دشت هستيم. هدايت الكتريكي آب در نقاط مختلف از كمتر از 1000 ميكروموس بر سانتي متر اندازه گيري شده و در بخش جنوب غربي اين دشت به بيش از 14500 ميكرو موس بر سانتي متر مي رسد. افزايش هدايت الكتريكي از شرق به غرب در جهت جريان آب زيرزميني عمدتاً به واسطه عملكرد پديده انحلال آب زيرزميني، بهره برداري و نفوذ آبهاي با كيفيت نامناسب و آب برگشتي پسابهاي كشاورزي و شهري مي باشد. كه با در نظر گرفتن شوري آب منابع آبي مسلما ميزان نمك در اثر انجام آبياريهاي مداوم و عدم وجود بارانهاي موثر شديدا افزايش مي يابد . در يك دوره ده ساله با توجه به آمار بارندگي و همچنين آمار هوا شناسي ودر نظر گرفتن فرمول تعيين وضعيت خشكي در شهرستان عملكرد گندم در منطقه با توجه به وضعيت اقليم شهرستان كاهش يافته و ميتوان يكي از مهمترين عوامل را خشكيدگي بوته ها بر اثر افزايش املاح در سطح خاك دانست كه بررسي نشان ميدهد بيش 30 درصد تراكم بوته در متر مربع در اين شرايط كاهش يافته و رشد محصول با تراكم كمتر از 70 درصد انجام مي گيرد ضمن اينكه در دو سال متوالي ميزان كاهش عملكرد در ارقام مقاوم و حساس محاسبه شده و پس از آن مشخص گرديد كه ارقام مقاوم كاهش عملكرد كمتري نسبت به ارقام حساس داشته اند