پيش بيني انتقالِ بين كلاسهاي مختلف خشكسالي EDI با استفاده از زنجيره ماركف

خشكسالي بر اساس هدفهاي مورد بررسي داراي تعاريف مختلفي است كه يكي از آنها خشكسالي هواشناسي است. اين نوع از خشكسالي در اثر كمبود بارندگي به وجود مي آيد. خشكسالي هاي هواشناسي مي تواند باعث زيانهاي اقتصادي قابل ملاحظه اي گردد. جلوگيري از خشكسالي هاي هواشناسي امكان پذير نمي باشد ولي ميتوان با بازبيني خشكسالي هاي رخ داده شده در گذشته و با احتمالهاي وقوع مختلف به پيش بيني آنها پرداخت و اثرات سوء آنها را كاهش داد. زنجيره ماركف به عنوان ابزاري مفيد و متداول جهت پيش بيني مشخصات خشكسالي هاي هواشناسي به كار مي رود. در اين تحقيق براي 16 ايستگاههاي باران - سنجي و سينوپتيك استان مازندران، مرتبه وابستگي زنجيره ماركفِ مربوط به خشكسالي هاي هواشناسي بر اساس شاخص EDI با سريهاي زماني 3 ماهه، 6 ماهه و سالانه (12 ماهه) براي چهار حالت كلاسهاي مختلف خشكسالي، با استفاده از آزمونهاي AIC و BIC تعيين شده است. احتمال هاي ماناي وقوع و مشخصه هاي زنجيره ماركف يعني زمان رسيدن كلاسهاي مختلف خشكسالي به كلاس ترسالي با كمك شاخص EDI و ميانگين دوره تناوب در هر كلاس خشكسالي تعيين گرديد. نتايج نشان داد كه احتمالِ ماناي وقوع كلاسِ ترسالي، براي تمام ايستگاههاي مورد بررسي مشابه يكديگر مي باشد و از 0/394 تا 0/569 به ترتيب براي ايستگاههاي عرب خيل و بابل تغيير مي كند. همچنين از نتايج مشخص شد كه براي تمام ايستگاههاي مورد بررسي، وابستگي زنجيره ماركف، از مرتبه اول مي باشد، بدين معني كه شرايط كلاس خشكسالي دوره بعد، تنها به شرايط كلاس خشكسالي دوره فعلي بستگي دارد. نتايج نيز نشان داد كه در بررسي متوسط زمان رسيدن كلاسهاي خشكسالي با شدت معلوم، به كلاس ترسالي (خاتمه خشكسالي) بر اساس شاخص EDI ، با افزايش سري زماني مورد بررسي (از 3 ماهه به سالانه) براي تمام ايستگاههاي مورد بررسي، روند خاصي مشاهده نشد. بعلاوه، ميانگين دوره تناوب كلاسهاي مختلف خشكسالي براساس شاخص EDI ، با افزايش شدت خشكسالي براي تمام ايستگاههاي مورد بررسي، كاهش مي يابد