اشتغال زنان و باروري: مطالعه موردي شهر شيراز

مقدمه: ايران مانند بسياري از كشورهاي ديگر جهان شاهد تغييرات جمعيتي بويژه در دهه هاي اخير بوده است. بي شك تغييرات جععيتي متاثر از عوامل مختلف اقتصادي، اجتماعي، فرهنگي و سياسي مي باشد. يكي از مهمترين اين تغييرات، تغيير جايگاه زنان در عرصه هاي مختلف بويژه درزمينه هاي تحصيلي و شغلي مي باشد. هر چند كه در سال هاي اخير نرخ ورود زنان به مدارس و موسسات آموزشي به صورت قابل ملاحظه اي رشد داشته است اما اين نرخ، همخواني چنداني با ميزان دسترسي آنها به فرصت هاي شغلي نداشته است. در واقع عوامل مختلف اقتصادي، سياسي و اجتماعي حضور آن ها را در عرصه هاي شغلي محدود ساخته است. از سوي ديگر يكي از مسايل مطرح كشور كاهش نرخ باروري مي باشد به صورتي كه سياست گذاران در ارتباط با آن ابراز نگراني كرده و بدنبال راهكارهايي جهت بهبود آن مي باشند. در اين ميان برخي از سياست گذاران، حضور زنان در عرصه هاي شغلي- تحصيلي را يكي از عوامل كاهش نرخ باروري دانسته و محدود ساختن زنان در اين زمينه را يكي از راههاي افزايش نرخ باروري مي دانند. بر اين اساس هدف اصلي از اين پژوهش بررسي رفتار باروري ( تعداد فرزندان زنده و ايده ال) زنان شاغل و غيرشاغل و عوامل موثر بر آن بود. روش تحقيق: اين پژوهش به روش كمي و تكنيك پيمايش صورت گرفته است. جامعه آماري اين پژوهش كليه زنان متاهل در سن باروري ساكن شهر شيراز بوده و اطلاعات مورد نياز بوسيله پرسشنامه از 400 نفر كه با استفاده از نمونه گيري خوشه اي چند مرحله اي انتخاب شده بودند جمع آوري گرديد. يافته ها: نتايج اين پژوهش نشان داد كه تعداد فرزندان زنان شاغل از تعداد فرزندان ايده ال آنها پايين تر است. به علاوه درصد بالايي از زنان داراي تحصيلات دانشگاهي، جستجو جهت يافتن شغل را از مهمترين عوامل در تاخير اقدام به بارداري بيان كردند. زنان شاغل مشكلاتي همچون عدم امنيت شغلي، هزينه بالاي مراكز نگهداري كودك و كيفيت پايين اين مراكز را از مهمترين موانع باروري مي دانستند. همچنين پژوهش هايي كه اخيرا در برخي كشورهاي اروپايي انجام شده است نشان مي دهد كه در واقع دسترسي زنان به فرصت هاي شغلي ، امنيت شغلي زنان و در نظر گرفتن تسهيلات جهت زنان شاغل مي تواند به بهبود تعداد فرزندان ايده ال و نهايتا بهبود نرخ باروري بيانجامد. نتيجه گيري: هر چند برخي سياست مداران نگران كاهش نرخ رشد جمعيت مي باشند اما بايد به اين نكته توجه داشت كه نگاه سنتي و غيرعلمي به حوزه اشتغال زنان مي تواند به كاهش بيشتر نرخ باروري منجر گردد. بر اين اساس حوزه اشتغال زنان نياز به توجه بيشتر، بررسي دقيق تر و جامع تري دارد.