تحليل تحولات جمعيتي نيروي كار كشاورزي نقاط روستايي ايران

كشاورزي به‌عنوان يكي از سه بخش اقتصادي هر كشور، نقش مهمي در استقلال معيشتي و حتي استقلال امنيتي آن كشور دارد. كشور ايران با توجه به موقعيت جغرافيايي و تاريخ اجتماعي و اقتصادي، وابستگي عمده‌اي به اين بخش اقتصادي دارد. يافته‌هاي به‌دست آمده از تحليل ثانويه داده هاي سرشماري‌هاي 90-1365 نشان مي‌دهد سهم جمعيت شاغل در بخش كشاورزي مناطق روستايي از 58 درصد در سال 1365 به‌ترتيب به 48 و 51 درصد در سال هاي 1385 و 1390 كاهش يافته‌ است. اين روند كاهشي محسوس، توأم با تغييراتي در نسبت جنسي و ساختار سني نيروي كار كشاورزي بوده است. در سال‌هاي مورد مطالعه، به سهم زنان روستايي به‌ويژه زنان سالمند در مشاركت در بخش كشاورزي به‌شدت افزوده شده، به‌طوري‌كه نسبت جنسي نيروي كار كشاورزي روستائيان از 1062 در سال 1365 به 642 در سال 1390 كاهش يافته است. درصد سالخوردگي جمعيت مورد مطالعه نيز در مدت زمان مشابه از حدود 7 به 16 افزايش داشته است. از مهمترين دلايل اين تغييرات مي‌توان به تحولات مهاجرتي در مناطق روستايي و سهم عمده جوانان و مردان از مهاجران خارج شده، عدم تمايل جوانان روستايي به انجام فعاليت هاي كشاورزي و هژموني شهر و سبك زندگي شهري اشاره كرد. ادامه روند اين تركيب جمعيتي در نيروي كار كشاورزي و نيز وضعيت اقتصادي و اجتماعي روستاها، مي‌تواند منجر به ضعف ساختاري اين بخش در آينده گردد. با توجه به برآورد مقوله هاي نيروي كار كشاورزي براي همه نقاط روستايي استان‌ها، پيشنهاداتي ارائه شده است تا بتوان زنجيره فقر نيروي كار كشاورزي مناطق روستايي را از بين برد و گام-هايي براي توسعه پايدار روستايي برداشت.