مطالعه تاريخي فرايند شكل گيري ملت در ايران با تاكيد بر نقش دولت

شكل گيري ملت ها بعنوان يك پديده اجتماعي فرايندي است كه ماحصل تعامل عناصر ساختاري و عامليتي پيچيده اي در طي سالياني طولاني است. اينكه ملت‌ها چه زماني و بر اساس برايند چه تركيبي از شرايط به وجود آمده باشند، مي تواند ماهيت تحولات بعدي در هر اجتماعي را مشخص نمايد. تحولات جهاني طي بويژه نيم قرن اخير نشان از اهميت بالاي بحث ملت و شكل گيري آن دارد به گونه اي كه بسياري از تحولات جاري در سطح جهاني كم و بيش به بحث تشكيل ملت‌ها، ماهيت و تغيير آنها بر مي‌گردد. بنابراين بررسي وضعيت عناصر تشكيل دهنده در هر جامعه اي و نوع تعاملات بين عناصر ساختاري و اجزاي مختلف آن، نيازمند بررسي فرايند شكل گيري و نقش عناصر مختلف بويژه تنظيم سياسي- نهادي در قالب دولت‌هاي داخلي يا خارجي بعنوان يك عامليت اجتماعي است. در اين راستا مقاله حاضر به منظور فهم رابطه بين دولت و ملت در ايران، به بررسي فرايند شكل گيري ملت در ايران طي دوره هاي تاريخي مختلف و نقش دولت در اين فرايند پرداخته است. مقاله بر ان است تا نشان دهد بررسي ماهيت رابطه بين دولت و ملت در هر جامعه اي نيازمند بررسي تعامل اين دو در طي فرايند شكل گيري ملت است. مطالعه با روش جامعه شناسي تاريخي و با استفاده از يك چارچوب نظري جامعه شناختي انجام شده است. نتايج مطالعه نشان داد شكل گيري ملت در ايران در قالب پنج دوره قابل بررسي مي باشد. مطالعه در اين پنج مرحله به بررسي فرايند شكل گيري ملت در ايران و نقش دولت در اين فرايند پرداخته است. نتايج نشان داد كه دولتها در تمام اين ادوار نقش مهمي در اين فرايند ايفا كرده اند اما نوع و ماهيت نقش آنها در فرايند شكل گيري ملت در دوره هاي مختلف داراي تفاوت مي باشد.