مطالعه ي تطبيقي سفال هاي اشكاني به دست آمده از كاوش هاي شبه جزيره ي عمان با تمركز بر داده هاي سفالي سايت هاي دبا، مليحا و اددور

طي دهه هاي اخير كاوش ها و بررسي هاي متعددي در كشورهاي حوزه ي جنوبي خليج فارس و مناطق پيراموني درياي عمان انجام گرفته و در اين ميان محوطه هاي باستاني متعددي مرتبط با دوره ي اشكاني شناسايي شده است. هدف از اين پژوهش معرفي و شناخت سفال هاي اشكاني مناطق شرقي شبه جزيره ي عربستان با توجه به يافته هاي سفالي سايت هاي باستاني هم جوار با تنگه ي هرمز است. با توجه به موقعيت استراتژيك تنگه، شناخت سفال هاي اشكاني مي تواند به درك بيش تر تحولات منطقه اي و فرامنطقه-اي اين حوزه ي جغرافيايي در زمان اشكانيان كمك نمايد. مهم ترين محوطه هاي كاوش شده در اين راستا مناطق دبا، مليحا و اددور مي باشند كه هر سه در داخل مرزهاي سياسي امارات متحده ي عربي قرار دارند. مقاله ي پيش رو در صدد است برمبناي داده-هاي سفالي ارائه شده از اين محوطه ها، به بررسي ارتباطات تجاري دوره ي اشكاني با مناطق هم جوار بپردازد. سفال هاي اشكاني اين حوزه به گونه هاي لعاب دار، منقوش و سياه-خاكستري تقسيم بندي شده است. شكل بيش تر سفال ها كوزه،كاسه، بطري، تنگ ، ديگچه و بشقاب ماهي است. مطالعه ي سفال هاي به دست آمده نشان مي دهد كه بخشي از آن ها توليد محلي و بخش بيش تري وارداتي است كه قابل مقايسه با سفال هاي مناطق وسيع فرهنگي شامل بخش هايي از جنوب شرق و جنوب غرب ايران، محوطه هاي باستاني بين النهرين و سواحل جنوبي خليج فارس هستند. براي مثال گونه ي لعاب دار اشكاني مناطق مورد بررسي، شباهت زيادي با گونه ي لعابدار محوطه هاي خوزستان و جنوب بين النهرين دارد. سفال منقوش آن نيز مشابه سفال جنوب شرق ايران است وگونه ي سياه-خاكستري با سفال مناطق شمالي خليج فارس و جزاير ابوظبي در جنوب خليج-فارس همانندي دارد. هرچند نفوذ فرهنگ سفالگري بين‌النهرين، جنوب‌غرب و جنوب-شرق ايران را در سفال‌هاي اشكاني شبه جزيره ي عمان مي‌توان مشاهده كرد ليكن ويژگي‌هايي كه نشانه ي محلي بودن آن ها و خاص اين حوزه ي فرهنگي است، در ميان آن ها ديده مي‌شود. پژوهش پيش رو به شيوه ي كتابخانه اي و بر مبناي نتايج حاصل از كاوش هاي باستان شناسي و مطالعه ي تطبيقي داده هاي سفالي با مناطق هم جوار تدوين شده است.