پدافند غيرعامل و توسعه پايداربخش صنعت: تدوين سند راهنماي طراحي و توسعه پايدار شهركهاي صنعتي بر اساس رويكرد پدافند غيرعامل در ايران

پدافند غيرعامل به دفاعي گفته مي­شود كه متكي به تجهيزات و تسليحات نظامي نبوده و سياستهاي اصلي آن مبتني بر بقا، حفظ امنيت و هدف كلي آن، ايمن سازي و كاهش آسيب­پذيري زيرساختهاي مورد نياز مردم است. در اين ميان، از آنجايي كه توسعه صنعتي به عنوان قوه محركه توسعه كشور و شهرك هاي صنعتي از اساسي­ترين زيرساختهاي توسعه كشور به شمار مي رود، نياز مبرمي به برنامه ريزي پدافند غيرعامل براي اين تاسيسات وجود دارد. اين پژوهش، با طرح يك پرسش اساسي (چه الزاماتي را مي­توان در طراحي و توسعه پايدار شهركهاي صنعتي جهت كاهش آسيب­پذيري آنها در برابر حملات نظامي در نظر گرفت؟) گام اصلي در چنين برنامه ريزي اي را تدوين ملاحظات و الزامات پدافند غيرعامل دانسته و در سه حوزه اصلي كاربري زمين، شبكه معابر و نماي ساختماني بر اساس يك روش پژوهش آميخته گام برداشته است. بدين ترتيب كه ابتدا بر اساس روش توصيفي-تحليلي، با مطالعه و تحليل مهمترين منابع كتابخانه اي موجود در زمينه هاي پدافند غيرعامل، صنعت و شهرك صنعتي، با نگرش همزمان، ملاحظات اساسي در طراحي اين شهركها در راستاي دفاع غيرعامل تدوين شده است. در بخش بعدي و به منظور توسعه اين ملاحظات در عمل و تدوين الزامات اجرائي، با روش تحليل نمونه (تحليل عملي) به تحليل برخي از مهمترين و موفقترين نمونه شهركهاي صنعتي داخل و خارج كشور بر اساس اصول استخراجي پدافند غيرعامل و به كمك تكنيك SWOT پرداخته شده است. در پايان، به كمك روش تلفيق و يكپارچه سازي، مجموعه الزامات و ملاحظات عملي در طراحي شهركهاي صنعتي در سه حوزه اصلي نظام كاربري زمين، شبكه معابر و دسترسي و فرم و نماي ساختماني را حاصل نموده است. اين مجموعه، زيربناي پيش نويس تدوين سند راهنماي توسعه پايدار بخش صنعت و طراحي شهركهاي صنعتي كشور بر اساس رويكرد پدافند غيرعامل را فراهم نموده است.